Wpis z mikrobloga

#nihilizm #pesymizm #weltschmerz #nietzsche #filozofia

Ray Brassier mnie ostatnio zaintrygował a raczej jego spojrzenie na to w jaki sposób ucieka się od nihilizmu i odczarowania sensu we współczesnej filozofii. Widzę w tym dużo Nietzschego, w szczególności pokrywa się z tym sformułowaniem: „Bóg umarł: lecz taki jest już rodzaj ludzki, iż będą może jeszcze przez stulecia istniały jaskinie, w których będą pokazywali cień jego. – A my – my musimy jeszcze cień jego zwyciężać!”

Ray Brassier przyjmuje postawę krytyczną wobec znacznej części dokonań filozofii współczesnej, oskarżając ją o próbę odsunięcia "zagrożenia nihilizmu", poprzez ochronę doświadczenia sensu (doświadczenia określanego jako jedna z podstawowych jakości ludzkiej egzystencji) przed działaniem oświeceniowej logiki odczarowania. Według Brassiera, tendencja ta widoczna jest przede wszystkim w myśli filozofów pozostających pod silnym wpływem Ludwiga Wittgensteina i Martina Heideggera. Przeciwnie niż w przypadku przedstawicieli głównych nurtów filozofii, podobnych Johnowi McDowellowi, oczekujących od filozofii podjęcia służby na rzecz ponownego "zaczarowania świata", praca Brassiera ma raczej na celu pchnięcie nihilizmu w stronę jego ostatecznej konkluzji: "Egzystencja jest pozbawiona wartości (...) nihilizm jest nieuchronnym następstwem realistycznego przekonania, że istnieje niezależna od umysłu rzeczywistość, która (...) jest obojętna wobec naszego istnienia i niepomna 'wartości' oraz 'znaczeń', którymi staramy się ją udrapować, aby stała się miejscem znośniejszym do zamieszkania.[2]"

Jak twierdzi Brassier, "Odczarowanie świata rozumiane jako efekt procesu w którym oświecenie rozerwało 'wielki łańcuch bytu' i zbezcześciło 'księgę świata', jest naturalną konsekwencją błyskotliwości rozumu, a zatem raczej ożywczym powiewem intelektualnego odkrycia, niż katastrofalnym ograniczeniem." "Filozofia" – napomina Brassier – "postąpiłaby właściwie zaprzestając wydawania kolejnych nakazów ponownego ustanowienia sensu egzystencji, celowości życia, czy odnowienia zerwanego przymierza pomiędzy człowiekiem i naturą. Powinna starać się raczej być czymś więcej, niż tylko ukojeniem żałosnych dolegliwości ludzkiej dumy. Nihilizm nie jest egzystencjalnym problemem, lecz spekulatywną szansą.[3]"

https://pl.wikipedia.org/wiki/Ray_Brassier
  • 1
@Werdandi:

The "speculative realist movement" exists only in the imaginations of a group of bloggers promoting an agenda for which I have no sympathy whatsoever: actor–network theory spiced with pan-psychist metaphysics and morsels of process philosophy. I don't believe the internet is an appropriate medium for serious philosophical debate; nor do I believe it is acceptable to try to concoct a philosophical movement online by using blogs to exploit the misguided