[trymvs]

Kurs łaciny #1 (r. żeński 1)

Łącząc przyjemne z pożytecznym, postanowiłem przeprowadzić gruntowną powtórkę z języka łacińskiego, który niestety mocno zaniedbałem. Jeśli i tak mam poświęcić temu czas, może kogoś zainteresuje przegląd zagadnień gramatycznych od podstaw. Aby było ciekawiej, będę starał się jako punkt odniesienia dawać sentencje i wyrażenia łacińskie funkcjonujące do dziś w naszym języku.

Dziś poznamy najprostszą formę rodzaju żeńskiego w liczbie pojedynczej i mnogiej plus kilka uwag fonetycznych.

Persona non grata - osoba niepożądana.

W praktyce dyplomatycznej oznacza to członka personelu dyplomatycznego danego państwa z jakichś względów uznanego za intruza na terenie innego państwa. Osoba taka z reguły podlega wydaleniu. W szerszym znaczeniu mówimy tak po prostu o kimś, kto jest odrzucany przez dane środowisko.

Na przykładzie tego zdania poznajemy jeden z rodzajów w języku łacińskim- rodzaj żeński (genus femininum)

Persona czyli osoba to rzeczownik rodzaju żeńskiego w liczbie pojedynczej.

Większość rzeczowników zakonczonych na -a należy do rodzaju żeńskiego (np. amica- przyjaciółka, patria- ojczyzna etc. od pater-ojciec) Liczbę mnogą tego typu rzeczowników r. żeńskiego tworzymy przez zastąpienie ostatniej litery a literami ae (jest to tzw. dyftong czyli złożenie które czytamy jako e).

A zatem personae non gratae to osoby niepożądane. Pewnie zauważyliście, że przymiotnik grata również zmienił koncówkę na gratae. W języku łacińskim przymiotnik określający dany rzeczownik musi się zgadzać rodzajem, liczbą i przypadkiem z rzeczownikiem.

Zatem amica alta- wysoka przyjaciółka i amicae altae- wysokie przyjaciółki.

W kwesti wymowy literę c czytamy z reguły jako k- czyli amika alta, wyjątkiem są przypadki, gdy po literze c następują samogłoski e,i,y i dyfrongi ae,oe czyli w liczbie mnogiej już amice alte. Przydomek słynnego mówcy i polityka który w oryginale brzmi Cicero wypowiemy zatem Cicero (spolszczenie Cyceron). Podobnie wypowiadamy imię Cezara, w oryginale Caesar, ale już Cato to po prostu Katon.

Pytajcie proszę i sugerujcie. W miarę skromnych możliwości czasowych postaram się odpowiedzieć.
#trymhistoria #lingualatina #imperiumromanum #jezykiobce

[w.....e]

@trymvs: fajno rozumiem ze bedziesz postowal pod #lingualatina? Tylko nie wiem czy tlumaczenie gramatyki na podstawie sentencji jest dobre, jednak typowe tabelki i rozpisanie gramatyki to jest to

[trymvs]

@wiecejnizjednozwierze: oczywiście, że będą tabelki. Tylko będę się starał osadzić te lekcje w materiale historycznym i posługiwać się wyrażeniami i słownictwem, z którym się spotykamy na codzień. Będziemy to literacka łacina Cezara i Cycerona, ale pojawia się czasem i lingua vulgaris tj łacina potoczna, latina vulgata czyli biblijna, pewnie i średniowieczna.

[w.....e]

@trymvs: dobra dobra podoba mi sie to ale najwazniejsza kwestia to

[trymvs]

@wiecejnizjednozwierze: nie wyznaję żadnej w sensie jakiegoś wielkiego przekonania o wyższości jednej nad drugą (język jest zawsze czymś żywym i nie ma jednej prawilnej wersji). Jako historyk skłaniałbym się oczywiście do resytuty, ale na nasze skromne potrzeby przyjmę raczej wymowę tradycyjną charakterystyczną dla naszej kultury narodowej (co też ma uzasadnienie historyczne w sensie śledzenia rozwoju wymowy na przestrzeni wieków). Zawsze ucząc się łaciny nastawiałem się na rozumienie tekstów źródłowych i