Wpis z mikrobloga

Japoński z Wykopem! #japonskizwykopem

Wstęp:


Odcinek 21. Jak w zegarku

--------

W poniedziałek pokazałem, jak wygląda kalendarz. Dziś dopełnimy tematu i spojrzymy na zegarek. Zegar, jaki by nie był - na rękę, na ścianę, na pasek zadań, zwie się 時計 tokei i składa się ze "wskazówki" 計 kei i poprzedzającym ją znakiem 時, który oznacza "czas" i tutaj czyta się po swojemu toki.

Nie bez powodu zaznaczyłem, że jest to czytanie rdzennie japońskie. To samo 時 jeszcze się przewinie parę razy. Zwrócę jeszcze uwagę, że w tym kanji pojawia się nam słońce, co może się kojarzyć z atronomią i odliczaniem dni. Nawet logiczne - wszak tu i tu jest jakaś miara czasu.

Nie musimy w tym daleko szukać. Już pytając o godzinę, odzywamy się: 何時ですか Nan-ji desu ka? Tłumacząc to znak w znak, słowo w słowo, otrzymamy "Co - godzina - jest - ?" Właśnie to ji oznacza "godzinę" i jest drugim, chińskim odczytaniem ideogramu 時.

Za godzinami stoją minuty, czyli 分 fun. W zasadzie to już nam wystarczy do tego, żeby odpowiedzieć na pytanie o godzinę, na przykład 8時5分です Hachi-ji go-fun desu.

W większości języków przy tym temacie dochodzi jeszcze kwestia, jak powiedzieć "pięć po", a jak "za pięć", "wpół do".

A w japońskim pewnie tego nie ma, co?


Bynajmniej. Tego typu atrakcje w japońszczyźnie napotkamy, ale równie poprawne i powszechne jest mówienie "za pięć minut ósma" i - dosłownie ujmując - "piąta i pół", jak samymi minutami: "siódma minut pięćdziesiąt pięć" czy "piąta minut trzydzieści". Zwróćcie uwagę, że wszędzie się wstawia te słowa "minuta" i "godzina". W języku z bardzo ubogą odmianą taki bonus jest konieczny. I tak:

9:50 = 9時50分 ku-ji gojuppun lub 10時10分前 juu-ji juppun mae

7:30 = 7時30分 shichi-ji sanjuppun lub 7時半 shichi-ji han

I już bałagan. Skąd nam się wzięło juppun? Otóż zwrot "dziesięć minut" tworzy sąsiedztwo juu-fun, które uprościło się w wymowie do juppun. Starsze pokolenie, czyli mniej więcej lektorzy, którzy nie doczekali się kursów z płytami CD i starsi, będą mówić jeszcze prościej jippun.

Mamy tutaj jeszcze 半 han "połowa" i 前 mae "przed", których użycie chyba nie wymaga wyjaśnienia.


Przy podawaniu godziny trzeba uważać na parę pułapek.

Formuła typu "za pięć pełna godzina" stosuje się nie wcześniej niż 10 minut przed, czyli "za dwie dwunasta, za pięć, za dziesięć" - spoko. Dalej już nie wyjeżdżamy, bo to zakrawa na nienaturalne kombinowanie w stylu "dziesięć po wpół do".

Jak mówimy "wpół do", to tylko o wpół do. Nie za pięć, ani pięć po wpół do. Powód ku temu jest taki sam, co wyżej - bijąca po uszach sztuczność.

Na to wszystko jeszcze wchodzą przesądy. O ile korzystamy z liczb chińskich, to brzmiące podobnie do "śmierci" 4 shi tutaj jest całkowicie wyautowane - "godzina śmierci" nie brzmi dobrze. Mówi się zatem yo-ji, czerpiąc z rodzimego leksykonu.

Na koniec ciekawostka. Zajrzyjcie do programu stacji TV Tokyo. Nie oczekuję tu oczywiście, że umiecie to wszystko przeczytać, ale polecam zjechać na sam dół. Godziny po północy zapisuje się "numerami godzin" powyżej 24, w celu zachowania swoistej ciągłości.

A, i jeszcze jedno. W piśmie nie ma zabawy w kanji. Godzinę pisze się normalnie, z dwukropkiem.

Do następnego razu! :)
Pobierz dusiciel386 - Japoński z Wykopem! #japonskizwykopem

Wstęp:



SPOILER
SPOILER


**Od...
źródło: comment_lVBn5HDt88kKxRNJ8zs2sxhqneNFffS6.jpg
  • 2
@dusiciel386: a propos końcówki fun/pun, na benkyo.pl piszą, że

"aby wyrazić minuty, wystarczy do konkretnej liczby dodać "-ふん" (gdy na końcu występuje cyfra 2, 4, 5, 7 lub 9) lub "-ぷん" (gdy na końcu występuje cyfra 1, 3, 4, 6, 8, lub liczba 10). Tak, w przypadku czwórki można powiedzieć zarówno よんふん jak i よんぷん."

Możesz potwierdzić?
@spatsi: Potwierdzam, ale nie do końca. Wymowa się upraszcza zazwyczaj podobnie jak w juppun. Z kolei ふ fu staje się ぶ bu, gdy następuje po ん n. I tak jest:

1分 ippun (ichi + fun)

3分 sanbun

4分 yon-fun/yonbun

6分 roppun (roku + fun)

8分 happun (hachi + fun)

10分 juppun (juu + fun).