[stanislaw-cybruch]

#stan #zdrowie #nauka #choroba Siedem chorób trudnych w diagnozie

"Lepiej dziesięć razy ciężko chorować niż raz lekko umrzeć" – głosi przysłowie żydowskie. Dobrze, jeśli choroba daje się łatwo rozpoznać, gorzej gdy w zdiagnozowaniu jest ciężka, niczym głaz legendarnego Syzyfa.

Jeszcze nie tak dawno zdawało się, że najgroźniejsze przez wieki choroby, zostały już nie tylko zdiagnozowane, ale i na zawsze pokonane. Teraz wiemy, że był to mit. Opanowano częściowo m.in. grypę, czarną ospę, gruźlicę, tyfus, malarię, żółtą febrę, dżumę, świerzb, chorobę Heine i Medina, ale pozostało nadal wiele innych, które dziesiątkują ludzi na całym świecie.

Ujawniły się również nowe, na które trudno znaleźć skuteczną broń – m.in. plaga AIDS, Ebola, a także depresja, zapalenie opon mózgowych, cukrzyca, nieswoiste zapalenie jelit, szkarlatyna, choroba Alzheimera, itp.

Choroby trudne w rozpoznaniu

Są też mało znane powszechnie, a bardzo dokuczliwe u chorych, którzy je złapali. Na przykład fibromialgia lub toczeń. Stale występujące bóle brzucha i utrata masy ciała to symptomy mukowiscydozy lub choroby trzewnej (celiakii). Niektórzy cierpią na choroby trudne do zdiagnozowania.
Eksperci widzą siedem takich chorób, które sprawiają lekarzom problemy z dokładnym rozpoznaniem, gdyż ich objawy są niespecyficzne, bardzo trudne do oceny i ustalenia przyczyn.

Wśród rozmaitych chorób, występują też bardzo trudne do rozpoznania, gdyż mają objawy wspólne z rozmaitymi dolegliwościami. Są wśród nich m.in. uważane za wyjątkowo skomplikowane w diagnozie na pewnym etapie rozwoju choroby, z takimi objawami, jak: uszkodzenie nerek, serca i płuc. Bywają objawy związane z bólem w klatce piersiowej lub żebrach, z wymiotami, dusznością i sztywnością karku.

Toczeń i choroba Parkinsona

Ta przewlekła choroba zapalna ma kilka najpowszechniej występujących objawów, są to: dokuczliwe zmęczenie oraz uszkodzenie nerek, serca i płuc; także wysypka i bóle stawów. Jest wiele innych chorób, z podobnymi objawami, więc bardzo łatwo pomylić toczeń, z zespołem przewlekłego zmęczenia, fibromialgią i reumatoidalnym zapaleniem stawów.

Dziś najbardziej specyficzne badanie na obecność tocznia opiera się na testach ANA, czyli przesiewowych, w celu stwierdzenia czy w organizmie chorego występują przeciwciała i jaki mają pod mikroskopem typ świecenia.

Natomiast choroba Parkinsona jest zwyrodnieniową chorobą ośrodkowego układu nerwowego. Charakteryzuje się drżeniem rąk, ramion i nóg lub głowy, sztywnością mięśni, problemami z utrzymaniem równowagi lub chodzeniem.

Wśród kłopotów zdrowotnych, z którymi można łatwo pomylić chorobę Parkinsona, są: choroba Alzheimera, udar mózgu, stres, uraz głowy i tzw. drżenie samoistne. Nie ma, niestety testów laboratoryjnych na zdiagnozowanie choroby Parkinsona. Zazwyczaj rozpoznaje się ją dopiero w badaniach klinicznych.

Okropna fibromialgia i borelioza

Fibromialgia to przewlekłe zapalenie stawów, które wykazuje rozpowszechniony po całym organizmie ból mięśni i kości. Bóle występują wraz z innymi, zmieniającymi się dolegliwościami, takimi jak ogólne zmęczenie i problemy ze snem. W dłużej trwającej chorobie, pojawiają się: lęk lub depresja i zwiększona wrażliwość na ból oraz silne, nieznośne - aż obezwładniające zmęczenie.

Fibromialgia nie ma badań laboratoryjnych pozwalających na jej zdiagnozowanie. Zwykle rozpoznaje się ją, gdy chory mówi o bólu występującym dłużej niż 3 miesiące w przynajmniej 11 punktach ciała.

Boreliozę - wielonarządową chorobę zakaźną - wywołuje ukąszenie kleszcza. Objawia się dusznością, bólem w klatce piersiowej albo w żebrach, nudnościami i wymiotami, wysypką i silnym rumieniem skóry w miejscu ukąszenia (wkłucia się), sztywnością karku, drganiem powiek lub twarzy; w dłuższym okresie przebiegu choroby – stopniowym osłabianiem mięśni nóg i rąk, i odmawianiem posłuszeństwa kończyn w konkretnych czynnościach ruchowych.

Dość często borelioza bywa mylona z grypą, fibromialgią, zespołem przewlekłego zmęczenia, depresją lub zapaleniem opon mózgowych. Przy braku wysypki lekarze zalecają dwuetapowy test na obecność przeciwciał we krwi: badanie krwi ELISA lub IFA, a następnie bardziej szczegółowe badania – tzw. Western Blot test. Leczenie bywa długie, skomplikowane i nie zawsze w pełni skuteczne.

Stwardnienie rozsiane

W grupie siedmiu trudnych do rozszyfrowania chorób, jest stwardnienie rozsiane - progresywna choroba autoimmunologiczna, który atakuje centralny układ nerwowy. Jej objawy to: skurcze mięśni, brak koordynacji ruchowej, zaburzenia równowagi i poznawcze oraz zaburzenia procesów widzenia. Podobnie jak wspomniane choroby,
bywa mylona z zakażeniem wirusowym lub toczniem, albo z chorobą Alzheimera, czy chorobą afektywną dwubiegunową.

Choroba stwardnienia rozsianego (SM), niemal u każdej osoby chorej, przebiega nieco inaczej. Medycyna wyróżnia cztery zasadnicze postacie stwardnienia rozsianego, które decydują o sposobie leczenia SM, u konkretnego pacjenta.

Przebieg choroby jest brutalnie ukryty, choć przez pacjenta odczuwalny; polega na niszczeniu osłonek mielinowych włókien nerwowych (aksonów), co wywołuje rozmaite zaburzenia neurologiczne. Ponieważ choroba ta ma kilka postaci i przebiega różnie u różnych pacjentów, zależnie od tego, na jaką postać stwardnienia rozsianego cierpi chory - zależy też jego stan kliniczny i sposób leczenia.

Stwardnienie rozsiane daje się zdiagnozować metodą badania krwi, która pozwala wykluczyć inne choroby oraz nakłuciem lędźwiowym i MRI, co może wykazać powstałe uszkodzenia mózgu i rdzenia kręgowego, charakterystyczne właśnie przy tej chorobie.

Celiakia, czyli nietolerancja glutenu

Inną chorobą autoimmunologiczną, która wywoduje u osób nią dotkniętych niezdolność do trawienia glutenu - białka pszenicy, żyta, owsa i jęczmienia. – jest celiakia. To inaczej choroba trzewna. Ujawnia się zwykle u dzieci. Może wystąpić też w życiu dorosłym – w okresie 35 – 55 lat, znacznie częściej u kobiet niż u mężczyzn.

Objawia się przede wszystkim: wymiotami, bólami brzucha, wzdęciami, biegunkami, utratą masy ciała, anemią i skurczami mięśni nóg. Bywa, że lekarze mylą celiakię z zespołem jelita drażliwego, chorobą Cohna lub mukowiscydozą.

Prawdopodobną przyczyną rozwoju choroby są predyspozycje genetyczne. Zdaniem uczonych, u niektórych osób gluten wywołuje rodzaj reakcji alergicznej (innej niż alergia pokarmowa), która prowadzi do stanu zapalnego jelita i zniszczenia śluzówki. W opinii naukowców, na celiakię zapadają na ogół osoby chore na jedną z tzw. chorób autoagresywnych (np. reumatoidalne zapalenie stawów, cukrzyca typu I, zapalenie tarczycy, toczeń) i obciążone genetycznie tymi chorobami.

W większości przypadków chorych na celiakię, badania krwi wykrywają wysoki poziom określonych przeciwciał i choroba może być zdiagnozowana. Jednak jest część takich chorych (ok. 10 %), cierpiących na celiakię, którym badania krwi nie dają rezultatów. W takich przypadkach, diagnozy wykonuje się również na drodze pobrania małych próbek jelita (biopsja), a także metodą testów DNA.

Zespół przewlekłego zmęczenia

Ta choroba, w odróżnieniu od innych wspomnianych tutaj chorób, jest złożona z kombinacji objawów o nieznanej przyczynie. Uznawana jest za chorobę cywilizacyjną, która dotyka głównie młode aktywne zawodowo kobiety, opiekujące się z wielkim poświęceniem dziećmi i domem. Chroniczne zmęczenie ogranicza ich aktywność o ponad połowę realnych możliwości.

Choroba charakteryzuje się utratą pamięci albo koncentracji, bólem gardła, bólem węzłów chłonnych szyi lub pod pachami, bliżej niewyjaśnionymi bólami mięśni i stawów oraz skrajnym wyczerpaniem.

Powstałe symptomy choroby przypominają do złudzenia problemy z zatokami albo zapalenie wątroby czy fibromialgię, toczeń lub reumatoidalne zapalenie stawów.

Podobnie jak z chorobą Parkinsona i fibromialgią, także na zespół przewlekłego zmęczenia brakuje testów laboratoryjnych i innych procedur diagnostycznych, które mogłyby potwierdzić obecność zespołu przewlekłego zmęczenia. Rozpoznanie tej choroby opiera się na wykluczeniu podobnych zaburzeń.
Źródła: choroby.senior.pl i poradnikzdrowie.pl.

Stanisław Cybruch

Na zdjęciu ilustracyjnym - Jan Paweł II - choroba Parkinsona. Foto: fakty.interia.pl.google.com.