Historia miasta związana jest z dwiema osobami hetmanem Żółkiewskim i królem Janem III Sobieskim. Pierwszy z nich przyczynił się do jego lokacji i rozwoju. Żółkiew była ulubioną rezydencją Jana III Sobieskiego, który ozdobił ją w stylu barokowym i nowocześnie obwarował.

Zamek żółkiewski, będący w czasach Jana III Sobieskiego centrum życia społecznego Rzeczypospolitej, może zniknąć z oblicza ziemi. Mokre mury, dziurawy dach pokryty folią, hula wiatr. Dziedziniec przypomina pole manewrów wojskowych, a jedyną „ozdobą” jest tu traktor, zasypany śniegiem. Takie właśnie są skutki prac konserwatorskich.