John Gray: Hiperliberalizm to idea samobójcza

John Gray, autor książki "Siedem typów ateizmu", opowiada o rodzajach niewiary, Josephie Conradzie i niebezpieczeństwach hiperliberalizmu. Polecam, wywiad powinien pobudzić intelektualnie myślących niezależnie od strony: wierzących i niewierzących; liberałów, lewicę i prawicę.

[eoneon]

Ciekawych fragmentów w wywiadzie jest mnóstwo, ale wyciągnę do komentarza ten jeden:

Wspomniał pan wcześniej o Richardzie Rortym. Kiedyś w Londynie brałem udział w seminarium z jego udziałem. Rorty stał na stanowisku, że liberalizm może pełnić rolę swego rodzaju inspirującej opowieści, która może być atrakcyjna dla ludzi, która może nawet przekonywać ludzi – i nie potrzebuje do tego metafizycznych podstaw.

Powiedziałem w odpowiedzi dwie rzeczy, chociaż przez grzeczność nie ująłem ich może równie wprost – lubiłem Rorty’ego i podziwiałem wiele jego prac, zresztą wciąż je podziwiam. Po pierwsze, powiedziałem, że jego pogląd może wynikać z tego, że nigdy nie spotkał inteligentnego nie-liberała [śmiech]. Nigdy nie spotkał nazisty takiego rodzaju, który występuje w książce Arthura Koestlera „Krucjata bez krzyża” – nietzscheańskiego, naukowego, przesiąkniętego europejską filozofią, a jednocześnie, cóż, nazisty. Nigdy nie spotkał prawdziwego leninisty ani stalinisty – wszyscy, których spotykał, byli inteligentnymi liberałami, jawiącymi się na tle ignoranckich [ang. know-nothing] konserwatystów. A zatem, kultura liberalna jest znacznie bardziej krucha, niż mogłoby się wydawać.

W sumie tak jakoś mnie ruszyło. Mamy teraz taki oto podział w Polsce i nie tylko, że strona konserwatywna dominuje jeśli idzie o rząd dusz w społeczeństwach, ale jest intelektualnie wyjałowiona (oczywiście jak to w życiu - z jakimiś tam wyjątkami jak na przykład Nowa Konfederacja czy parę - choć coraz mniej - osób na Wykopie). Nie jest to wyłącznie problem dla debaty publicznej, ale też i dla liberalnego centrum i centrolewicy, bo brak interesującego oponenta (nie, wrzutki o BLM, Antifie i neomarksizmie to nie jest stymulant intelektualny) nie sprzyja rozwojowi, a wypisanie się jednej strony z poważnej debaty - sterowności państw. Zwłaszcza że konserwatyzm jako pewna postawa też jest potrzebny, jak to słusznie zauważył jeden z nauczycieli Graya

[Priya]

liberalizm w sposób racjonalny argumentuje ze nie sposób dowieść niemoralności homoseksualizmu

@graf_zero: jak niby chcesz obiektywnie decydować co jest moralne, skoro moralność jest indywidualną cechą każdego człowieka?

[eoneon]

Rozwiniesz gdzie Kościół "nie radzi sobie" ze współczesną nauką?

@PC08: Nie radzi sobie na przykład z ewolucją, bo choć sypie deklaracjami o niesprzeczności wiary i rozumu w tym zakresie, publikowanymi nawet przez papieży, to nie znam dobrej teologii pozytywnej, która naprawdę - a nie tylko deklaratywnie - inkorporowałaby konsekwencje płynące ze zrozumienia ewolucji. Rahner czy de Chardin coś tam próbowali, ale daleko temu do spójności Tomasza z Akwinu. No i ta "natywnie ewolucyjna" teologia nie przenika prawie nijak na "doły", katolicyzm ludowy i konserwatywny dalej żywi się obrazami grzechu pierworodnego jako jakiejś historycznej winy, itd.

Nie radzi sobie z odkryciami nauk społecznych i neuronauk, które pokazują, że wolność wyboru jaką mamy jest dość wąska, a skoro tak, to tradycyjna np. augustiańska teodycea (zło istnieje dla naszej wolności) bardzo się chwieje. W dodatku punkt poprzedni też jest ciosem, bo i przed człowiekiem istniało w świecie cierpienie i naprawdę nie wiadomo co ten "grzech pierworodny" miałby znaczyć bez potężnego zrywającego z przeszłośćią przeformułowania jego

[tengo_razones]

Nie zbierasz na emeryturę, wszystko przepuszczasz, bo jakoś to będzie? Twój problem.

@xp17: niestety, rację masz ale nie działa- będzie jak mrowka i konik polny tzn. gorzej niż to - po 30 latach będziesz miał milion ninja na ulicach (no income no job/assets). Oni nie mają więc przyjdą po twoje. Chcąc nie chcąc trzeba pasożyty trzymać na smyczy w formie jakiegoś tam socjalu.

[In_thrust_we_trust]

@xp17: kłopot w tym, że Twoje podejscie by sie skończyło prawie katastrofą w spoleczeństwie, co juz historia pokazała.

Żeny nie było - swiatopoglądowo i ekonomicznie mam bardzo podobnie, ale wiem ze taki swiat to utopia

[niecodziennyszczon]

Podam przykład. Na początku lat 90. byłem w Polsce i udzielałem wywiadu dla jednej z gazet. Pytano mnie o to, co przyjdzie do wschodniej Europy po nowej prawicy, którą dzisiaj określa się mianem neoliberałów. Powiedziałem, że będzie to stara prawica. Przyzna pan chyba, że to się sprawdziło. Wtedy mówiono mi, że to okropnie pesymistyczne i mizantropijne. Ale miałem konkretne powody, żeby myśleć w ten sposób.

[wrrior]

Pokazuje to zresztą ograniczenia rozumnej dyskusji. Jeśli ktoś nie wie prawie nic na temat religii, jak to jest w przypadku nowych ateistów, i nie chce się tego dowiedzieć, to co można na to poradzić? Steven Pinker w jednej ze swoich książek pyta o to, czym jest religia, a następnie cytuje definicję ze słownika: jest to wiara w nadprzyrodzone [śmiech]. Jeśli kogoś to zadowala, to rzeczywiście nie mogę mu pomóc.

Ja tam bym

[In_thrust_we_trust]

@wrrior: chyba zabolało?

[E.....T]

Kiedyś wykop to było siedlisko gospodarczych liberałów. A teraz co? Kryzys przyszedł i chętnie by się przytuliło jakiś socjal?

[BLEBLEBLEX1]

@EditorKT: w formie ulg podatkowych ... jeżeli pracowałem ( ͡° ͜ʖ ͡°)

[AndrzejWolny]

Wielkie dzięki za ten wywiad i książkę. Wspaniała lektura.

[przekret512]

Mam problem z tym tekstem dlatego, ze juz chociazby w linku z nowej konfederacji "liberalizm" jest postrzegany glownie jako liberalizm ekonomiczny i tak ja go osobiscie rozumiem. Tutaj widze ze duza czesc osob tak samo go rozumie. W tekscie z linka jednak to raczej chodzi o liberalizm filozoficzny najprosciej rozumiany jako "wolnosc jednostki, przekonan i slowa" ktora zaczyna zzerac wlasny ogon, bo poglady jeszcze nie tak dawno uznawane za "wyzwolone i wolnosciowe",

[eoneon]

Tymczasem cala sytuacja covidowa tylko coraz bardziej pokazuje, ze zachodni liberalizm, bazujacy na wolnosci jednostki do wszystkiego, praw zapisanych w konstytucjach, mozliwosci odwolywania sie, i wspierajacy to "JA", nie jest w statnie poradzic sobie z epidemia. A tacy chinczycy, gdzie liberalizmu nie ma, poradzili sobie raz raz.

@przekret512: Chińczycy mieli też sporo doświadczeń z poprzednich epidemii. O tym się zbyt rzadko wspomina. Wiedzieli, jak wielkie to zagrożenie i mieli potrzebne

[przekret512]

Chińczyków - ale już nie Amerykanów - czeka w następnych dekadach potężna czkawka z powodu "polityki jednego dziecka". A to wszystko przez scentralizowany przymus

@eoneon: zgadza sie i co jest niebezpieczne moim zdaniem - wprowadzajac polityke 1 dziecka bazowali na dostepnych empirycznych danych, ze jednak tej zywnosci w Chinach zabraknie. Dzis wiemy, ze to nie bylaby prawda, i nie przewidzieli skutkow ubocznych. Co jesli my sie tak mylimy z naszymi

[nufdcvbt]

Straszenie ateizmem odcinek 2137.

[eoneon]

@nufdcvbt: Jak to straszenie ateizmem? Chyba nie zrozumiałeś, John Gray sam jest ateistą, aczkolwiek skłóconym z 5 z 7 wyszczególnionych przez siebie typów ateizmu ;).

[eoneon]

@wrrior: No trochę się rozkłada, polski katolicyzm AD 2021 to raczej nic pachnącego. Ale to już kwestia oceny i gustu.

PS: Gray sprzeciwia się wizji linearnego postępu dziejów jako czegoś danego, co jednak nie oznacza, że w Polsce da się utrzymać model stosunków Kościoła i państwa wręcz żywcem sprzed sporu o inwestyturę. No nie da się choćby przez to że wszyscy dookoła, prawie cała północna półkula, są o wiele bardziej

[m.....o]

@Moderacja zakopałem to znalezisko jako "nie nadaje się", ponieważ uważam, że się nie nadaje. Zwracam się z uprzejmą prośbą o niebanowanie mojego konta pomimo tak dalece posuniętej zuchwałości, gdyż ponieważ zakopałem znalezisko ze szczerym przekonaniem, że się nie nadaje. Proszę o pozytywne rozpatrzenie mojej prośby.