Endemity i relikty Polski
Tak jak kangury czy dziobaki stanowią przykłady gatunków występujących tylko w Australii, tak i nasz kraj zamieszkuje kilka endemitów. Mianem organizmu endemicznego nazywamy takson (jednostkę taksonomiczną) - rodzinę, rodzaj, gatunek lub odmianę organizmu, których zasięg występowania ogranicza się do wąskiego regionu – krainy geograficznej, wyspy czy kontynentu.
Wyodrębnienie się organizmów endemicznych jest konsekwencją długotrwałej izolacji pewnych populacji na danym terenie. W rezultacie endemiczny gatunek charakteryzuje się niską przeżywalnością w innych warunkach i tym samym odnosi sukces jedynie w „swoim” regionie.
Oto niektóre z polskich endemitów:
1
Sieja łebska
Sieja łebska to jedna z odmian sieji pospolitej. Jest ona gatunkiem endemicznym żyjącym tylko i wyłącznie w jeziorze Łebsko, trzecim co do wielkości akwenie naszego kraju. Została odkryta w latach 90-tych.
więcej informacji na ten temat - klik
2
Sieja miedwiańska
Spokrewniona z sieją łebską – sieja miedwiańska to endemiczny mieszkaniec innego polskiego jeziora – Miedwie, zlokalizowanego w południowo-zachodnim regionie Pobrzeża Szczecińskiego. Sieja miedwiańska to również przykład gatunku autochtonicznego – rodzimego dla danego ekosystemu i siedliska.
3
Darniówka tatrzańska
Ten niewielki gryzoń z rodziny chomikowatych występuje endemicznie w Karpatach – większość populacji zamieszkuje ekosystemy pasma Tatr.
Ten roślinożerny, aktywny głównie nocą ssak łożyskowy spotykany bywa także po stronie słowackiej, kilka populacji odnaleziono również w Rumunii oraz na Ukrainie. W Polsce darniówka tatrzańska podlega ścisłej ochronie.
Wiecej informacji na temat tego gatunku - klik
4
Traszka karpacka
Traszka karpacka to gatunek, którego przedstawiciele zamieszkują polskie ekosystemy górskie – spotyka się ją w Tatrach w Dolinie Gąsienicowej i w rejonie Smreczyńskiego Stawu.
Choć nazywana jest endemitem naszego kraju, traszkę karpacką spotyka się również, choć rzadziej, w sąsiednich krajach – na Słowacji oraz w Czechach.
Więcej informacji na temat traszki - klik
Relikty wśród zwierząt
Na obszarze Polski, poza endemitami, występują także gatunki reliktowe. Mianem organizmu reliktowego określa się „pozostałości” z minionych okresów geologicznych. Dawniej relikty występowały znacznie liczniej i to na szerszym areale – dziś ich populacje są małe i ograniczone do niewielkiej powierzchni.
1 Jednym ze znanych reliktów z trzeciorzędu jest
jaszczurka zielona – największa jaszczurka z kończynami żyjąca w Europie. Jej zasięg występowania obejmuje Europę Południową oraz część Środkowej – w tym Polskę.
Informacje na temat jaszczurki zielonej - klik
2
Wąż eskulapa
“Pamiątką” po trzeciorzędzie jest także wąż eskulapa – największy przedstawiciel węży występujący w Polsce. Ten niejadowity gad spotykany jest Bieszczadach, głównie w okresie od kwietnia do października, kiedy to jest aktywny. W miesiącach zimowych gatunek ten hibernuje.
Wąż eskulapa jest symbolem medycyny oraz farmacji – pojawia się w tzw. lasce Asklepiosa, boga lekarzy występującego się w mitologii greckiej i rzymskiej.
Więcej informacji o tym wężu - klik
3
Świstak tatrzański
Innym gatunkiem reliktowym, pozostałością po okresie plejstocenu, jest świstak żyjący w polskich Tatrach.
Świstak tatrzański występuje w Polsce w populacji liczącej jedynie nieco ponad 1000 osobników. Gatunek ten jest spokrewniony z innym endemitem – świstakiem alpejskim.
Informacje na temat świstaka na wikipedii - klik
4
Suseł moręgowany
Suseł to relikt z czasów holocenu. W Polsce najliczniej występuje suseł perełkowaty, który swoją nazwę zawdzięczna plamkom na grzbietowej części swojego szaro-brązowego futra.
Gatunkiem, który uznany został za „prawie zanikły” na terenie naszego kraju, jest suseł moręgowany, o charakterystycznych gęsto ułożonych poprzecznych prążkach.
Więcej informacji o susłach - klik
Opracowano na podstawie wp.pl i wikipedia.org
Komentarze (29)
najlepsze
eee a to holocen się już skończył? Coś mnie chyba ominęło... kiedy zaczęła się kolejna epoka lodowcowa?
Polecam https://pl.wikipedia.org/wiki/Tabela_stratygraficzna Holocen trwa nadal.
W Europie Środkowej, nie w całej.