[NigdyNiePomyslalbym]

Piekło Dantego

Dante Alighieri w latach 1308–1321 tworzy poemat Boska komedia. Utwór przedstawia wizję wędrówki poety przez zaświaty – Piekło, Czyściec i Raj. Dante przybiera tam dwie postacie: głównego bohatera, wędrującego po zaświatach, i narratora, który z perspektywy lat opowiada o swojej wędrówce. Na początku poematu Dante znajduje się w ciemnej puszczy, będącw życia wędrówce, na połowie czasu. Za połowę życia uważa wiek 35 lat, co zgadza się z głoszeniem Psalmu i Arystotelesa. Boska komedia pełna jest alegorii, ciemny las jest jedną z nich i ma przedstawiać duszę zagubioną w mroku grzechu.

Zrozpaczonemu Dantemu ukazuje się rzymski poeta Wergiliusz i oferuję pomoc w drodze przez zaświaty, ponieważ to jedyna droga ratunku. Wergiliusz oprowadza go po piekle, ma ono kształt gigantycznego, składającego się z dziewięciu kręgów stożka zwężającego się ku dołowi; na każdym kręgu piekielnym osadzeni są coraz więksi grzesznicy, a na samym dnie jest Lucyfer. Nad bramą piekieł widnieje napis:

Lasciate ogni speranza, voi ch'entrate

Porzućcie wszelką nadzieję, wy, którzy wchodzicie

W Pieśni III poeta zawiera przejmujący ogólny obraz owej krainy potępienia:

Dłoń mi na dłoni położył i lice

Ukazał jasne, duchem natchnął śmiałem,

Po czym wprowadził w głębin tajemnice.

Stamtąd westchnienia, płacz, lament chorałem

Biły o próżni bezgwiezdnej tajniki.

Więc, już na progu stając, zapłakałem.

Okropne gwary, przeliczne języki,

Jęk bólu, wycia, to ostre, to bledsze,

rąk klaskania, i gniewu okrzyki

Czyniły wrzawę, na czarne powietrze

Lecącą wiru wieczystymi skręty,

Jak piasek, gdy się z huraganem zetrze

Za bramą piekła znajduje się Przedpiekle - miejsce przeznaczone dla gnuśnych, którym za życia równie obojętne było i dobro, i zło. Wśród nich Dante spotyka postać, która skaziła się „wielką odmową”. Za Acherontem, przez który Charon przewozi dusze, zaczynają się kręgi piekielne, które mają następującą strukturę:

Krąg I- Możemy nazwać go Limbem, co oznacza stan osób, które umarły przed Zmartwychwstaniem Jezusa albo też w nowszych czasach, bez chrztu, ale nie popełniły osobistych grzechów. Nie doznają oni cierpienia, lecz nieustannie towarzyszy im uczucie tęsknoty. Znajduje się tam wiele sławnych osobistości, takich jak Homer, Horacy, Owidiusz, Sokrates, Platon, Arystoteles, Awicenna, Awerroes, Juliusz Cezar. Wszyscy wykluczeni są z Nieba tylko dlatego, że nie poznali Jezusa Chrystusa.

Krąg II- pod strażą Minosa- sędzi zmarłych w Hadesie- znajdują się dusze ludzi, którzy nie potrafili zapanować nad zmysłami. Tutaj Dante spotyka Dydonę, Kleopatrę, Semiramidę, Achillesa, Tristana oraz parę kochanków Paolo Malatestę i Franceskę da Rimini. W całym Piekle kary potępieńców związane są z grzechami przez nich popełnionymi na zasadzie contrapasso, tj. podobieństwa lub przeciwieństwa. Targanych przez zmysły za życia po śmierci targa wichura.

Krąg III- pod strażą Cerbera, są ci, którzy nie znali umiaru w jedzeniu i piciu.

Krąg IV- skąpcy i rozrzutnicy są tu strzeżeni przez Plutona – uosobienie gniewu.

Krąg V- znajduje się za krwawą rzeką Styks, przez którą przeprawia Flegiasz. Dante spotyka tu potępionych za gniew, zazdrośników, ludzi leniwych i pesymistów.

Krąg VII- należy do piekła dolnego. Przebywają w nim dusze gwałtowników wobec bliźnich, siebie samych i przeciw Bogu, naturze oraz sztuce. Do pierwszej kategorii należą, strzeżeni przez Minotaura tyrani, jak np. Dionizjos I z Syrakuz i mordercy, pływają oni w rzece gorącej krwi – Flegetonie. W drugim jarze tego kręgu są szarpani przez harpie, zamienieni w drzewa, samobójcy. W trzecim jarze ognisty deszcz pada na bluźnierców przeciwko Bogu. Podobna kara spotyka gwałtowników, lichwiarzy, sodomitów.

Krąg VIII - miejsce strzeżone przez potwora Geriona, zwane Złymi Dołami, dzieli się na 10 czeluści. Rezydują tu i cierpią rozmaite męki stręczyciele, uwodziciele i pochlebcy, symonici (także papież Mikołaj III), wróżbici, oszuści, hipokryci, złodzieje, fałszywi doradcy, mąciciele i siewcy niezgody oraz fałszerze. W ósmej czeluści spotyka Dante m.in. żądnego wiedzy Ulissesa (Odyseusza), a także Mahometa.

Krąg IX- jest wielką, strzeżoną przez Gigantów studnią. Dzieli się na cztery strefy. Pierwsza jest przeznaczona dla zdrajców bliskich, druga dla zdrajców ojczyzny. Jest wśród nich hrabia Ugolino, którego historia należy do najbardziej znanych fragmentów poematu. W trzeciej strefie leżą pod lodem ci, którzy zawiedli zaufanie swych gości. W ostatniej, na dnie piekła w towarzystwie odrażającego Lucyfera cierpią zatopieni w lodowym jeziorze o nazwie Kocyt zdrajcy swych dobroczyńców – Judasz – zdrajca Jezusa, oraz Brutus i Kasjusz – zdrajcy Cezara:

Z ust każdych sterczał grzesznik i jak pęki

Trawy w miętlicy na miazgę był tarty:

Te jednocześnie trzej cierpieli męki.

Skazaniec przedni, nie dość że w zażartej

Tkwił paszczy, szarpan Disowymi szpony,

Raz po raz łypał ze skóry obdarty.

Rzecze Mistrz: „Zbrodzień najsrożej męczony,

Dowiedz się, Judasz jest Iskariota

Wewnątrz ma głowę, na zewnątrz nóg trzony

Wędrówka Dantego po Piekle była długa i trudna, każdy Krąg był coraz okrutniejszy od następców, a wszechobecny ból bardziej zauważalny. Wizja, jaką wytworzył Dante Alighieri, stała się jego domeną, a dziesiątki artystów, pisarzy, a nawet piosenkarzy inspirowało się jego poematem. Sam Dante wyznał, że napisał on Boską komedię po to, aby oddać hołd swojej zmarłej ukochanej, Beatrycze, aby pokazać światu ogromną miłość, jaką żywi do niej.
#gownowpis