[stanislaw-cybruch]

#stan #nauka #gwiazda #galaktyka Bardzo szybka gwiazda jest w centrum Drogi Mlecznej

W centrum Drogi Mlecznej - uczeni z różnych krajów świata, w tym z Polski - znaleźli bardzo szybką gwiazdę, która weszła w jej skład przypadkowo, z zewnątrz naszej Galaktyki. Można ją dostrzec przez lornetkę.

W naszej Galaktyce zauważono niezwykłe zjawisko. Jedna z gwiazd, w centralnym zgrubieniu Galaktyki, porusza się bardzo szybko w stosunku do innych jej sąsiadek. Jak wykazały badania, w których brali udział także Polacy, prędkość gwiazdy jest niewiele wolniejsza, niż prędkość ucieczki z Drogi Mlecznej. Informację o tym podał niemiecki Instytut Astrofizyczny Leibniza w Poczdamie.

Astronomowie, pod kierunkiem Andrea Kundery z poczdamskiego instytutu, dokonali pomiaru prędkości 100 starych gwiazd typu RR Lyrae, w zgrubieniu centralnym naszej Galaktyki. Jak się okazało, jedna z nich ma prędkość blisko 500 km/s, czyli aż pięć razy szybszą niż spodziewana dla zwykłych gwiazd, w tym obszarze Drogi Mlecznej.

Wśród międzynarodowego zespołu badawczego była też 11-osobowa grupa polskich astronomów z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego.

Gwiazdy typu RR Lyrae to typ gwiazd zmiennych pulsujących, będących olbrzymami, wszystkie o prawie takiej samej jasności. Uczeni, dzięki właśnie tej własności, mogli w prosty sposób wyznaczyć dokładną odległość do tych obiektów. Obecnie w kierunku na zgrubienie galaktyczne znanych jest około 38 tysięcy gwiazd zmiennych tego typu. Protoplastka, która dała nazwę całej klasie gwiazd (nazwana RR Lyrae), widoczna jest w gwiazdozbiorze Lutni; można ją dostrzec przez lornetkę.

Astronomowie podjęli próbę rekonstrukcji przebiegu orbit zbadanej próbki gwiazd w okresie ostatniego miliarda lat i ustalenia ich pochodzenia. Dla opisywanej "szybkiej" gwiazdy, wynik okazał się być zaskakujący – nie jest to gwiazda ze zgrubienia galaktycznego, lecz "obiekt przechwycony z halo naszej Galaktyki - obszaru rozciągającego się wokół zgrubienia i dysku galaktycznego".

Wyróżniająca się gwiazda ma w nauce oznaczenie MACHO 176.18833.411. Prędkość jej wynosi dokładnie 482 km/s, a to największa wartość dla znanych gwiazd RR Lyrae, w zgrubieniu galaktycznym. To niewiele mniejsza prędkość niż ucieczki z Galaktyki.

Zgrubienie galaktyczne to – zdaniem uczonych - centralna część Drogi Mlecznej. Rozciąga się ono na około 10 tysięcy lat świetlnych i składa z gazu, pyłu i starych gwiazd. Według astronomów, mogą być wśród nich rekordzistki pod względem wieku – najstarsze gwiazdy naszej Galaktyki. Jednak przypadek MACHO 176.18833.411, komplikuje sprawę, bo może się okazać, że dana gwiazda trafiła w ten obszar przypadkowo, z innych rejonów Galaktyki.

Badania Instytutu Astrofizycznego Leibniza w Poczdamie, są częścią większego projektu, o nazwie Bulge RR Lyrae Radial Velocity Assay (BRAVA-RR). Jego celem jest m.in. odróżnienie najstarszych gwiazd w zgrubieniu galaktycznych od gwiazd pochodzących z zewnątrz naszej Galaktyki.
Źródło: wiadomosci.onet.pl.

Stanisław Cybruch

Na zdjęciu ilustracyjnym - Droga Mleczna. Foto: wrozenie24.com.google.com.