19 sierpnia 1944 - 19 dzień Powstania

sobota

Rozpoczyna się zmasowany atak Niemców na Stare Miasto; walki są zacięte. Płoną kościoły: Jezuitów, Sakramentrek, Najświętszej Marii Panny.

Ludzie żyją w piwnicach, lecz starają się zachować namiastkę normalności. Jednym z jej przejawów jest działalność artystyczna. Spektakle wystawia teatrzyk lalkowy Kukiełki pod barykadą. Sztuka została stworzona wspólnym wysiłkiem kilku artystów: Krystyny Berwińska-Gogolewskej, Zofii Rendzner, dr Michała Dadleza, Jana Brzechwy. Powstała lekka satyryczna opowieść oPokaż całość

18 sierpnia 1944 - 18 dzień Powstania

piątek

Nie ustaje ostrzał Starego Miasta, które zamienia się w morze ognia i ruin.

Bywały i ciężkie chwile, kiedy dom trząsł się od bliskich wybuchów, a ze spękanych stropów gruz sypał się na głowy - wtedy powtarzaliśmy za Cudną modlitwę: *Idzie Pan Jezus, Bóg Ojciec i Duch Święty, cała Święta Trójca i Matka Boska - co Im się stanie, niech i nam się stanie!*

-Pokaż całość

17 sierpnia 1944 - 17 dzień Powstania

czwartek

Stare Miasto pozostaje pod silnym ostrzałem. Na Starówkę spadają setki ton bomb i pocisków.

Po pożarze zostały z niej tylko odarte zewnętrzne ściany, częściowo rozwalone. Sklepień już nie ma, a prezbiterium i nawy zasłane są gruzem.

- relacja Barbary Gancarczyk-Piotrowskej o zniszczeniach w katedrze św. Jana

Płoną m. in: katedra św. Jana, kościół Nawiedzania Najświętszej Marii Panny na Nowym Mieście - jedne z najstarszychPokaż całość

15 sierpnia 1944 - 15 dzień Powstania

wtorek

15 sierpnia to święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny oraz Święto Żołnierza.

Dni się tak nie rozróżniało za bardzo. Ale to jedno święto - 15 sierpnia (wypadało we wtorek) - nagle postanowiono obejść, uczcić. Na przekór. Od rana. [...] Tym razem czekało się też na Cud nad Wisłą. Też z nimi. Po drugiej stronie. I za Żeraniem. Ale żeby przyszli.

- relacja Mirona Białoszewskiego

WPokaż całość

14 sierpnia 1944 - 14 dzień Powstania

poniedziałek

Trwają ostre walki o otoczone przez Niemców Stare Miasto. Kompania SS brygady Dirlewangera dociera do Szpitala Maltańskiego przy ul. Senatorskiej i nakazuje jego ewakuację. Szpital ten wyjątkowo uniknął tragedii. Pacjenci (Powstańcy i ludność cywilna, często ranni z Woli; ok. 200 osób) zostali przeniesieni na stronę polską.

Szpital Maltański znajdował się na terenie szczególnie niebezpiecznym, między placówkami niemieckimi w Ogrodzie Saskim, dowództwem Wehrmachtu na pl.Pokaż całość

13 sierpnia 1944 - 13 dzień Powstania

niedziela

Stare Miasto zostaje ostatecznie otoczone. Blisko 10-tysięczny korpus nieprzyjacielski, wyposażony w ciężką broń, czołgi i wspierany samolotami, otrzymał rozkaz szybkiej likwidacji tego kotła. Stare miasto jest ostrzeliwane i bombardowane (12 nalotów).

To, co zobaczyliśmy, wprawiło nas w osłupienie! Na betonowym podeście pod murem obronnym stał czołg z biało - czerwoną flagą! (...) Z trudem przeciskaliśmy się przez zwarty krąg ludzi, aby go obejrzeć z

Pokaż całość

12 sierpnia 1944 - 12 dzień Powstania

sobota

Generał Erich von dem Bach-Zelewski jeszcze bardziej złagodził rozkaz Hitlera poprzez wydanie zakazu mordowania polskich mężczyzn-cywilów. Głównym powodem tej decyzji były względy ekonomiczne - na tym etapie wojny III Rzesza nie mogła sobie pozwolić na zmarnowanie tak wielkiego rezerwuaru potencjalnej siły roboczej. Odtąd mężczyźni razem z kobietami byli kierowani do obozu przejściowego w Pruszkowie (Dulag 121).

Niemcy zmasowanym atakiem natarli na StarePokaż całość

11 sierpnia 1944 - 11 dzień Powstania

piątek

Upadł ostatni bastion walczących na Ochocie - Reduta Wawelska. Nadal trwały jednak masakry ludności cywilnej. Jedna z największych miała miejsce na terenie Kolonii Staszica: w kamiennicy przy al. Niepodległości 217/223. Żołnierze RONA zamordowali tam około 50 osób, po tym gdy okazało się, iż mieszkańcy domu obrabowani przez inną grupę żołnierzy nie mogą im zapewnić łupów. Wśród zamordowanych przeważały kobiety, dzieci i osoby starsze. WPokaż całość

10 sierpnia 1944 - 10 dzień Powstania

czwartek

Na Warszawę spadły niemieckie ulotki zatytułowane Ultimatum dla ludności Warszawy, wzywających mieszkańców do opuszczenia stolicy.

Po raz pierwszy Niemcy użyli moździerza Karl (kal. 610 mm, waga pocisku 2200 kg). Ostrzeliwali nim główne elektrownię na Wybrzeżu Kościuszkowskim, jednak pracownicy nie uciekli z budynku, nadal dostarczając prąd Warszawie. Elektrownia została opuszczona przez Polaków dopiero 5 września. Ta potężna broń okazała się na szczęście mało skutecznaPokaż całość

9 sierpnia 1944 - 9 dzień Powstania

środa

Kolejny dzień nalotów oraz ataków artyleryjskich na Stare Miasto. Rynek przeżywał falowe bombardowania samolotów nurkujących, powodujące zawalenie się wielu kamienic. Są duże straty wśród ludności cywilnej, a do walczących dzielnic stale napływali uchodźcy z innych części miasta.

W pierwszych dniach Powstania sytuacja na Starym Mieście była względnie spokojna. Zwarta zabudowa i brak większych placówek niemieckich spowodował, że powstańcy mogli spokojnie opanować teren i przygotowaćPokaż całość

8 sierpnia 1944 - 8 dzień Powstania

wtorek

Niemcy zamykają pierścień okrążenia wokół Starego Miasta - dotąd ta stosunkowo spokojna dzielnica jest już na pierwszej linii frontu. Podpalono domy na Krakowskim Przedmieściu od pl. Zamkowego do ul. Karowej. Lotnictwo zrzuca bomby zapalające. Niemcy uderzają przez plac Teatralny i plac Bankowy, używając "żywych tarcz" - kilka szeregów kobiet wraz z dziećmi. W trakcie wymiany ognia ginie wielu zakładników, część z nich udaje sięPokaż całość

7 sierpnia 1944 - 7 dzień Powstania

poniedziałek

Wola dostaje się całkowicie w ręce niemieckie. Trwają masowe morderstwa ludności cywilnej w rejonie: ulic Chłodna, Ogrodowa, pl. Mirowskiego, Hal Mirowskich, placu Za Żelazną Bramą.

Pośrodku budynku, częściowo zniszczonego bombardowaniem, otwierała się szeroka dziura. Bomba, która przebiła tu kopułę dachu, zawaliła także i podłogę, otwierając ogromną głęboką czeluść targowych piwnic i podziemnych magazynów. W jej głębi leżały stosy ludzkich ciał. Światło słoneczne przebijało tu

Pokaż całość

6 sierpnia 1944 - 6 dzień Powstania

niedziela

Pod naporem wroga siły powstańcze na Woli stopniowo załamują się. Nikt już nie broni ludności cywilnej - trwa Rzeź Woli. Zamordowanych zostało tego dnia około 10 000 Polaków. Byli to przede wszystkim mieszkańcy ulic Chłodnej, Leszno, Towarowej i Żelaznej. Zginęli m.in. pacjenci szpitala Karola i Marii przy ul. Leszno 136 (od 200 do 300 ofiar) oraz ok. 24 księży i zakonników z klasztoru oo.Pokaż całość

5 sierpnia 1944 - 5 dzień Powstania

sobota

To jeden z najtragiczniejszych dni Powstania Warszawskiego - przeszedł do historii jako Czarna Sobota na Woli. Od rana ruszyła w dzielnicy ofensywa Niemców. Ze względu na przewagę wroga, Powstańcy nie byli w stanie utrzymać swoich pozycji i wycofywali się. Wkraczające w głąb Woli oddziały niemieckie otrzymały rozkaz: zabijać wszystkich, którzy wejdą wam pod lufy, nie wolno brać jeńców. Żołdacy oddziałów Reinefartha i DirlewangeraPokaż całość

4 sierpnia 1944 - 4 dzień Powstania

piątek

Niemieckie samoloty zarzucają ulotki wzywające ludność do opuszczenia miasta. Ultimatum pozostaje bez echa.

Rozpoczęła się Rzeź Ochoty. Między 4 a 25 sierpnia Niemcy wymordowali ponad 10 tysięcy jej mieszkańców - mężczyzn, kobiet i dzieci. Około 10 rano oddziały z RONA (kolaboranci rosyjscy) rozpoczęły serię morderstw, gwałtów i rabunków na ludności cywilnej z ul. Opaczewskiej. Luźne grupy RONA wpadały do mieszkań, wyrzucając lokatorów, strzelając doPokaż całość

3 sierpnia 1944 - 3 dzień Powstania

czwartek

Niemcy wprowadzają do walki lotnictwo - głównie sztukasy. Rozpoczynają się systematyczne bombardowania miasta.

Przybywają także posiłki potrzebne do tłumienia powstania: duże grupy własowców, wschodniopruski regiment grenadierów, brygada SS Dirlewangera (przestępcy kryminalni - mordercy, gwałciciele, pedofile odpowiedzialni za Rzeź Woli w kolejnych dniach), na Okęcie przybywa brygada RONA (Russkaja Oswoboditielnaja Narodnaja Armia) - odpowiedzialna za Rzeź Ochoty, kilka batalionów Wehrmachtu i policji z Poznania podPokaż całość

2 sierpnia 1944 - 2 dzień Powstania

środa

Już w nocy z 1 na 2 sierpnia Hitler wydaje Himmlerowi oraz generałowi Guderianowi, ustny rozkaz zrównania Warszawy z ziemią i wymordowania wszystkich jej mieszkańców:

Każdego mieszkańca należy zabić, nie wolno brać żadnych jeńców. Warszawa ma być zrównana z ziemią i w ten sposób ma być stworzony zastraszający przykład dla całej Europy.

Rozkaz ten ostatecznie otwiera drogę armii niemieckiej do zbrodni na ludności Warszawy.Pokaż całość