Gdy USA wspierało… dżihad. Spotkanie prezydenta Ronalda Reagana z przedstawicielami afgańskich mudżahedinów w roku 1983 w Białym Domu było ważnym rozdziałem zmieniającym losy wojny w Afganistanie w latach 80. XX wieku, gdy kraj okupowała armia radziecka.
USA wydały na wojnę w Afganistanie łącznie ok. 5 mld dolarów. Jeśli uwzględnić wsparcie krajów europejskich i państw arabskich, to suma ta wyniosła aż 10 mld dolarów. Najwięcej na wojnie skorzystali Chińczycy, którzy nie tylko nawiązali kontakty handlowe z USA, uzyskali transfer technologii, ale także zarobili na dostawach broni dla mudżahedinów.
Zapraszamy do słuchania najnowszej serii 15 odcinków nowego sezonu naszego podcastu. Znajdziesz go na Apple Podcast https://podcasts.apple.com/pl/... oraz Spotify https://open.spotify.com/episo... czy innych platformach.
Jeżeli chcesz nas wesprzeć po prostu zasubskrybuj kanał i dodaj recenzję. Czekamy też na Wasze pomysły tematów kolejnych odcinków czy serii.
ZSRR rozpoczęło wojnę w Afganistanie w roku 1979. W 1981 roku urząd prezydenta USA objął Ronald Reagan, który realizował swoją doktrynę walki z komunistycznym “imperium zła” i był przekonany, że Afganistan powinien stać się nowym Wietnamem. Wkrótce Amerykanie zaczęli wspierać fundamentalistycznych afgańskich bojowników.
![595878386151774542684578_1629108690i5945vCMehMMDtAEXCCAxy.jpg](https://www.wykop.pl/cdn/c0834752/595878386151774542684578_1629108690i5945vCMehMMDtAEXCCAxy.jpg)
Pomoc dla mudżahedinów miała kilka form, nie tylko dostaw broni, ale i leków, żywności, koni, osłów, mułów, a także pieniędzy. Amerykanie dostarczali bojownikom zdjęcia satelitarne i sprzęt łączności, werbowali i szkolili ochotników z krajów islamskich. To tak do Afganistanu trafił Osama bin Laden i wielu późniejszych talibów.
Co ciekawe, Amerykanie dostarczali początkowo broń produkcji Układu Warszawskiego: karabiny i moździerze ściągając sprzęt wojskowy z różnych krajów, w których przechwyciła go CIA. W wypadku zdobycia sprzętu przez Rosjan lub ich afgańskich sojuszników, można było uniknąć zarzutu że USA wspierają wojnę. Mudżahedini już od 1982 roku otrzymywali od CIA i Pakistanu radzieckie rakiety Strieła-2.
Dodatkowo broń dostarczał także matecznik późniejszego terroryzmu islamskiego. Choćby 30 mln sztuk amunicji karabinowej z pieczątkami zawierającymi skrót POF. Oznacza on Pakistan Ordnance Factory (pakistańska fabryka sprzętu wojskowego). Ale była to amunicja produkcji radzieckiej masowo i kosztownie podstemplowana dla niepoznaki.
Pakistański wywiad rozdzielał także pomoc pieniężną z USA dla partyzantów. Najwięcej środków otrzymywało najbardziej radykalne ugrupowanie czyli Hezb-e-Islami (Islamska Partia) i przywódca Gulbuddin Hekmatiar.
Przełomem militarnym mającym ważne znaczenie dla losów wojny i neutralizacji radzieckiego lotnictwa było dostarczenie Mudżahedinom rakiet FIM-92 Stinger, najbardziej nowoczesnego systemu wyrzutni rakiet ziemia-powietrze. Stało się to pomimo obiekcji CIA i US Army, które obawiało się przekazania najnowocześniejszego sprzętu do wojsk rebelianckich. Rakiety mogły bowiem szybko dostać się w ręce ZSRR, którego inżynierowie mogli opracować podobną broń. Amerykanie obawiali się też, że Stingery mogą trafić w ręce terrorystów.
We wrześniu 1986 roku afgańscy partyzanci dokonali pierwszego ataku rakietowego Stingerami. Celem były radzieckie śmigłowce M-24. Broń była niezwykle skuteczna. W pierwszym ataku aż trzy śmigłowce zostały zestrzelone. Atak został sfilmowany przez amatorskiego operatora, a nagranie pokazane prezydentowi Reaganowi.. W wyniku wystrzelenia 340 pocisków Stinger w Afganistanie zniszczonych zostało 269 samolotów i śmigłowców. Dzięki Stingerom mudżahedini mogli po raz pierwszy skutecznie bronić się przed atakami radzieckiego lotnictwa. Obawiając się Stingerów, Rosjanie zmniejszyli liczbę operacji.
Już po zakończeniu wojny, w latach 90. XX wieku Amerykanie bezskutecznie próbowali odzyskać przekazane Afgańczykom Stingery. Trafiło tam bowiem aż 2 tys. sztuk. Była to broń pożądana przez każdą organizację terrorystyczną świata. I faktycznie część Stingerów trafiła najpierw do Islamskiej Partii Pakistanu a później do bojowników islamskich walczących z Indiami w Kaszmirze, a znaczna ilość za pośrednictwem Iranu do palestyńskiej organizacji Hamas.
Zdjęcie: spotkanie prezydenta USA Ronalda Reagana z przedstawicielami afgańskich mudżahedinów; Począwszy od prezydenta zgodnie z ruchem wskazówek zegara siedzą: Gust Avrakotos; Muhammad Omar Babarakzai; Mohammad Ghafoor Yousefzai; Habib-Ur-Rehman Hashemi; Farida Ahmadi; Mir Niamatullah and Gul Mohammad. fot. Library, U.S. National Archives and Records Administration (file: c12820-32.jpg, domena publiczna)
Źródło: Piotr Daniel Markowicz Uniwersytet Zielonogórski “Afganistan w polityce zagranicznej prezydenta USA Ronalda Reagana w latach 1981-1989” w „Zeszyty Naukowe DWSPiT. Studia z Nauk Społecznych”, 2015 (8), s. 57–74
Komentarze (2)
najlepsze