Cześć,
Zastanawialiście się kiedyś które miasto przoduje w ilości zabytków w Polsce? Czołówka pewnie dość prosta do przewidzenia, ale być może interesujące będą „anomalie”, tzn. miasta które w świadomości przeciętnego Polaka nie funkcjonują jako mega-naszpikowane zabytkami, szczególnie dla kogoś z innej części kraju.
Zanim do sedna to na początek kilka wyjaśnień:
1. Listę zabytków wyeksportowałem ze strony Narodowego Instytutu Dziedzictwa (to ta która udostępnia mapę zabytków,
//www.nid.pl/pl/Informacje_ogolne/Zabytki_w_Polsce/rejestr-zabytkow/zestawienia-zabytkow-nieruchomych/ ), a konkretniej z odnośnika do rejestru zabytków dostępnego na witrynie danepubliczne.gov (link do oryginalnego pliku .csv dodaję w powiązanych).
2. Zabytków nie wartościowałem, nie ma w tym zestawieniu wag, zabytków lepszych lub gorszych, liczą się sztuki, ale należy pamiętać że np. taki Wawel to co najmniej kilka rekordów w bazie.
3. Rankingowi podlegają gminy, tzn. miasta na prawach powiatu, gminy miejskie, itd. Przyjąłem taką konwencję z uwagi na Warszawę – miasto skatalogowane jest z podziałem na dzielnice.
4. Brałem pod uwagę tylko listę zabytków nieruchomych, bez zabytków techniki i bez zabytków kultury niematerialnej.
Do rzeczy więc. Top 20 miast skupia w sobie prawie 13 tys obiektów z ponad 76 tys skatalogowanych, co stanowi dokładnie 17% całości. Czołówka wygląda tak:
- Warszawa - 2298
- Kraków - 1803
- Wrocław - 1105
- Gdańsk - 800
- Poznań - 692
- Przemyśl - 609
- Łódź - 587
- Olsztyn - 527
- Elbląg - 518
- Lublin - 444
Udział poszczególnych miast w czołowej 20-tce obrazuje kolejny wykres.
No dobrze, ale jak wiadomo miasta są różne, mniejsze i większe. Można było się spodziewać że Warszawa, Kraków i Wrocław będą na szczycie listy. Przyjrzyjmy się zatem ilości zabytków tych 20 najbardziej zabytkowych miast w przeliczeniu na 1km2 i dodatkowo w przeliczeniu na tysiąc mieszkańców (dane dot. ludności i powierzchni z Wikipedii) – dwa kolejne wykresy. Zdaję sobie oczywiście sprawę z faktu że np. powierzchnia Szczecina jest średnio miarodajna, ale nic lepszego nie wymyśliłem żeby zobaczyć „gęstość” atrakcji :)
Od komentarza się powstrzymam, nie byłem ani w Przemyślu, ani w Elblągu i Suwałkach :)
Na koniec jeszcze garść ciekawostek:
- z miast wojewódzkich w top20 brakuje Rzeszowa (30 miejsce) i Kielc (56 miejsce).
- największe 3 miasta (w sensie liczby ludności) poza czołówką to Gdynia (48 miejsce), Radom (23 miejsce) i Częstochowa (38 miejsce) – odpowiednio 12-13-14 miejsce pod względem ludności, 11 największych miast jest w top20.
- miasta powyżej 100 tys mieszkańców z najniższą ilością zabytków to Koszalin (sztuk 45, miejsce 329 wśród gmin) i Dąbrowa Górnicza (sztuk 50).
- najwięcej zabytków w gminie (ale z wyłączeniem miasta) ma: gmina Jarosław (22 miejsce, ponad 200 obiektów), gmina Stegna (28 miejsce), gdzie we samej tylko wsi Drewnica skatalogowanych jest ponad 100 zabytkowych domów (głównie poholenderskich) i gmina Żary (29 miejsce)
- w całej bazie znajdują się zaledwie kilkadziesiąt obiektów których powstanie datowane jest przed XII wiekiem (również takie ze statusem „niepewne”, ale nie ze statusem „nieznane”), z czego jakąś część stanowią nie obiekty, a np. układy urbanistyczne.
Dzięki za dobrnięcie do końca :)
Komentarze (300)
najlepsze
np u nas w krakowie stoi domek od lat 50 xx wieku. mieli robic droge i wywlaszczyc i jedyna opcja bylo wpisanie go do rejestru. Dom stoi pusty, dzialka do sprzedania, wlasiciel zmarl, nikt nie chce kupic wlasnie przez ten wpis, bo zburzyc nie mozna xD.
Teraz pytanie ile jest takich kamienic w warszawie itd
looooollll
tam jest tylko parę setek kamienic w okolicach Piotrkowskiej
i nic więcej
nie ma tam NIC niepowtarzalnego
a zabytki są na sztukę - jak to za komuny, sztuka dla sztuki
poza Piotrkowską i Manufakturą nie ma w Łodzi nic ciekawego
znacznie lepiej jest w okolicach: Łowicz, Piotrków, Sulejów, Łęczyca
jedno opactwo cystersów w Sulejowie jest warte 1000 łódzkich kamienic
W sumie mogłem od razu potraktować cię niepoważnie bazując na twoim nicku.