Wiele mówi się dziś o jakości życia przed wojną. Przyjrzyjmy się, jak wyglądały ceny i zarobki w Polsce w drugiej połowie lat 30. XX wieku. Na co mógł sobie pozwolić zwykły zjadacz chleba?

2 września 1939 roku, dzień po ataku Niemiec na Polskę, po raz ostatni odbyło się posiedzenie Sejmu II Rzeczypospolitej. Czym zajmowali się posłowie w tym trudnym dla całego państwa i narodu momencie?

W dwudziestoleciu międzywojennym przełom sierpnia i września był w gospodarstwach domowych czasem powrotów z wakacji, szykowania zapasów na zimę oraz przygotowywania dzieci do nowego roku szkolnego. Ale w 1939 roku wyglądało to trochę inaczej. Nad pięknymi, upalnymi dniami wisiało widmo wojny…

Kampania wrześniowa kojarzy się nam z szybką klęską wojskową, upadkiem państwa, tysiącami ofiar, niszczycielskimi bombardowaniami i zbrodniami najeźdźców. A jak wyglądały wrześniowe zmagania z perspektywy niemieckich fotografów?

Większości z nas Powstanie Warszawskie kojarzy się przede wszystkim z lewobrzeżnymi dzielnicami naszej stolicy. Walki na Pradze uchodzą najczęściej uwadze badaczy czy dziennikarzy. Szkoda, bo los tej dzielnicy każe zastanowić się nad przebiegiem całości Powstania.

Siedmiodniowa obrona Wojskowej Składnicy Tranzytowej doczekała się wielu mniej lub bardziej udanych opracowań. Niewielu autorów sięga jednak do korzeni legend o obronie Westerplatte. Jak powstały te mity i o czym nas one dzisiaj uczą?

Wojna polsko-krzyżacka z lat 1409-1411 kojarzona jest przede wszystkim z wiktorią grunwaldzką. Grunt pod nią zbudowały jednak zwycięstwa odniesione we wcześniejszej fazie konfliktu.

Choć muzułmanie zostali bezwzględnie wyparci z Półwyspu Iberyjskiego, ich ostatni bastion – Alhambra – zachwycił chrześcijańskich zdobywców. Dziedzictwo Maurów przetrwało i jest dziś perłą w koronie hiszpańskich atrakcji turystycznych.

Jak mawiał Napoleon Bonaparte, żołnierze nie maszerują na nogach, tylko na brzuchach. Aprowizacja jest kluczowa dla morale każdej armii i jej zdolności bojowej. Jak wyglądało wyżywienie żołnierzy walczących na frontach II wojny?

Po doświadczeniach realnego socjalizmu plany gospodarcze nie kojarzą się najlepiej. Ich historia pełna jest przykładów koszmarnych niegospodarności, nadużyć i ignorowania potrzeb obywateli. Może był jednak wyjątek? Czy plan trzyletni różnił się od swoich następców?

Choć na dworach polskich władców pracowali czasem wybitni lekarze, a stan higieny był lepszy niż na Zachodzie, nasi królowie elekcyjni nie należeli do długowiecznych. Ich choroby leczono za pomocą przypalania rozpalonym żelazem, upuszczania krwi i nacierania wódką.

Po upadku swojego państwa Węgrzy przez trzy stulecia walczyli o niepodległość i swobody narodowe. Kiedy osiągnęli swój cel, sami zaczęli prześladować inne narody zamieszkujące ich państwo, poddając je intensywnej madziaryzacji. Doprowadziło ich to do narodowej tragedii.

W sierpniu 1941 roku, na mocy układu Sikorski-Majski, ogłoszono tzw. amnestię dla obywateli polskich w ZSRR. Uwolniono kilkaset tysięcy zesłańców oraz osadzonych w więzieniach i łagrach. Wygłodzeni i obdarci, ruszyli tysiącami do obozów formujących się Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR gen. Andersa.

Z perspektywy polskiego dworu zarówno Persja, jak i Anglia, znajdowały się na granicach zainteresowania królewskiej dyplomacji. Mimo to, gdy zachodziła potrzeba, potrafiono odnosić na tym polu pewne sukcesy, choć skromne środki zupełnie tego nie ułatwiały.

W dwudziestoleciu międzywojennym służące były bogatych domach powszechne. Zatrudniała je większość lepiej sytuowanych, a nawet tylko trochę zamożniejszych rodzin. Jak wyglądał raczej nieciekawy los tych kobiet?

Niemieckie zdjęcia z powstania warszawskiego pokazują m.in. warunki, w jakich toczono walki na ulicach, b--ń ciężką i pancerną wykorzystywaną przeciwko Polakom, a także ludność cywilną wypędzaną z płonącego miasta.

Rośli i śmiali mężczyźni na wspaniałych rumakach, ale też rozgrzani trunkami, niezdyscyplinowani awanturnicy lubujący się w przepychu. Gdy cudzoziemcy opisywali wojsko szlacheckiej Rzeczpospolitej, podziw mieszał się ze zdziwieniem, a czasem też lekceważeniem.

Staropolska tytulatura była bardzo bogata. Stosowane wówczas zwroty adresatywne nazywane były przez cudzoziemców „tytułomanią”. Co było tego przyczyną?

Zapewne potrafisz powiedzieć, kiedy wybuchła I wojna światowa. A czy wiesz, kiedy Twoi pradziadkowie brali ślub? To mniej więcej te same czasy. Czy obie daty są dla Ciebie równie oczywiste? By poznać tę pierwszą, wystarczy sięgnąć do encyklopedii. Poznanie drugiej może być niewiele trudniejsze.

„Złoto to rzecz najdoskonalsza, […] kto je posiada, może wszystko zdziałać na świecie, a nawet potrafi dusze do Raju wprowadzać” – pisał Krzysztof Kolumb w sprawozdaniu ze swej czwartej wyprawy. A trzeba powiedzieć, że nie był on najbardziej żądnym tego kruszcu z hiszpańskich odkrywców.