Wszystko

Wszystkie

Archiwum

Dr_Killjoy
Dr_Killjoy
  • 3
#goralskislownik 21/365:

cherym Boga -> (przysłowie) w zupełności, absolutnie, do szczętu, np. "Biyda była strasno, Franek zaziyroł do lodówki, ale tam juz cherym Boga nic do zezarcio nie było"

Etymologia – etymologia dzisiaj opisanego zwrotu wskazuje na język hebrajski jako źródło. Za wikipedią:

"Cherem" (hebr חֵרֶם – ‘klątwa’, dziś: ‘bojkot’, ‘ostracyzm’) – kara anatemy nakładana przez sąd rabinacki na osobę, która rażąco naruszyła przykazanie).


Możliwe iż pierwotnie oznaczało to zaklinanie się
Dr_Killjoy
Dr_Killjoy
  • 3
#goralskislownik 19/365:

mrawceć -> (czasownik)  miauczeć, pot. wiercić dziurę w brzuchu, zamudzać prośbami np."I coz mrawcys, przecie ześ juz dostoł dziś lody"

Etymologia - onomatopeja, co ciekawe - mrawceć może też młoda owca, zasadniczo każdy przeciągły dźwięk wydawany przez młode dowolnego gatunku można określić tym mianem

o co tu chodzi?

#ciekawostki #lingwistyka #gruparatowaniapoziomu #ocieplaniewizerunkugorskiegozydostwa #podhale
Dr_Killjoy
Dr_Killjoy
  • 0
@pol-scot

zacietrzewienie, upor i glupota


Cóż, jeśli pijesz do serialu - to żadna tajemnica że Górale w polskim kinie są przedstawiani jako mieszanka Zulusów z Indianami. Jeśli zaś do Górali per se, każdy ma prawo do swojego zdania.
Dr_Killjoy
Dr_Killjoy
  • 7
#goralskislownik 17/365:

wyłonacyć -> (czasownik) pejor. wykiwać, oszukać, ale również wykorzystać seksualnie jako strona hmm, aktywna ( ͡° ͜ʖ ͡°) np. "Ale ciy cysto piyknie wyłonacył z tom piramidom MLM"

Etymologia – dzisiejsze słówko dosłownie znaczy wywinąć na lewą stronę, np. poszewkę na poduszkę, skąd jak widać wywiódł się dalszy ciąg skojarzeniowy - (w końcu w celu odbycia spontanicznego spółkowania w dawnych czasach, akt wywinięcia spódnicy
Dr_Killjoy
Dr_Killjoy
  • 3
#goralskislownik 16/365:

pucyć -> (czasownik) ugniatać, łozpucyć -> rozgnieść np. "Niewypucone te łoscypki cosik, dziury majom w środku"

Etymologia – niewykluczone iż od staropolskiego puc (usta, policzki; brzuszek) choć jest to dosyć wątpliwe.

Ogólnie to słowo wytrych, pucyć mówiąc o sobie, może oznaczać powstrzymywanie śmiechu (zwłaszcza w sytuacji gdy śmiać się nie wypada), jak i niestrawność, a "łozpucony" może równie dobrze oznaczać kogoś naburmuszonego

[o co tu chodzi?]( https://www.wykop.pl/wpis/56283341/patrze-na-tag-ocieplaniewizerunkugorskiegozydostwa/)

#ciekawostki #
Dr_Killjoy
Dr_Killjoy
  • 4
#goralskislownik 15/365:

jancykryst -> (rzeczownik) pejor. rozwydrzony dzieciak, np. "O wy jancykrysty, het zeście auto porafali, jak wos chyce to wom nogi z dupy powyrywom!"

Etymologia – dosłowne znaczenie dzisiejszego słówka to… antychryst, niemniej nie spotkałem się nigdy, by było ono używane w tym kontekście (niemniej to tłumaczenie dobrze podkreśla kaliber tego określenia). Istnieje również wersja „light” -> jancyjos będący odpowiednikiem urwis, nicpoń

[o co tu chodzi?]( https://www.wykop.pl/wpis/56283341/patrze-na-tag-ocieplaniewizerunkugorskiegozydostwa/)

#ciekawostki #lingwistyka #
Dr_Killjoy
Dr_Killjoy
  • 5
#goralskislownik 14/365:

ciunga -> (rzeczownik)  guma do żucia np."Posłała co krzesno jakie ciungi z Hamaryki?"

Etymologia - bardzo ciekawy przypadek bezpośredniego "zgóralszczenia" wyrazu obcego, z pominięciem jezyka polskiego - bowiem słowo "ciunga" pochodzi bezpośrednio fonetycznie od... chewing gum i jest to jeden z wielu barwnych wkładów góralskiej polonii w gwarę.

o co tu chodzi?

#ciekawostki #lingwistyka #gruparatowaniapoziomu #ocieplaniewizerunkugorskiegozydostwa #podhale
Dr_Killjoy
Dr_Killjoy
  • 6
#goralskislownik 13/365:

bocyć -> (czasownik)  pamietać, zabocyć -> zapomnieć, ale już zbocyć (se) -> przypomnieć (sobie), obocyć-> zorientować się

"Jak nie zaboce, to ci wyśle tom paste ło serwerowni"

Etymologia - prawdopodobnie wywodzący się ze staropolskiego, ten sam korzeń co "baczyć, bacz, baczność"

o co tu chodzi?

#ciekawostki #lingwistyka #gruparatowaniapoziomu #ocieplaniewizerunkugorskiegozydostwa #podhale
Dr_Killjoy
Dr_Killjoy
  • 4
#goralskislownik 12/365:

hipkać -> (czasownik)  skakać, podskakiwać; również prowokiwać do bójki np."Kiek mu zabroniył na komputrze grać, to siy wydawało ze mi wnet do łocu hipnie"

Etymologia - wyraz wywodzący się ze staropolskiego, wzmiankę o nim znalazłem w "Słowniku Staropolskim M.Arcta" z 1920.

o co tu chodzi?

#ciekawostki #lingwistyka #gruparatowaniapoziomu #ocieplaniewizerunkugorskiegozydostwa #podhale
Dr_Killjoy
Dr_Killjoy
  • 5
#goralskislownik 11/365:

bęś, bynś -> (rzeczownik)  dziecko z nieślubnego łoża, bękart np."Ee, za baciarki tok pore bynsiów po Polsce pewnie zostawiył"

Etymologia - nieznana, możliwe że wywodzi się z tego samego starosłowiańskiego pnia, co czeskie "Běś" oznaczające (po polsku "bies" ma znacznie bardziej, cóż, piekielne konotacje) demona - jako że wedle wierzeń ludowych, demony do nieślubnych dzieci miały rzekomo łatwiejszy przystęp.

Podobnie jak i w innych rejonach, nieślubnym dzieciom przypisywano nienajszlachetniejsze
Dr_Killjoy
Dr_Killjoy
  • 4
#goralskislownik 10/365:

sietniok -> (rzeczownik)  zbiorcze określenie osoby upośledzonej, niedołężnej bądź też niedożywionej, zaniedbanej np."Ej biyda sie juz nawet rusyć, cłowiek siy het zasietniacył przez te całe lokdołny"

Etymologia - ciekawa historia - podobnie jak z określeniami "imbecyl", czy "debil" ( ͡º ͜ʖ͡º) w polszczyźnie, dzisiejsze słówko od określenia neutralnego, wyewoluowało w dzisiejszym rozumianiu do określenia prjoratywnego.

o co tu chodzi?

#ciekawostki #lingwistyka #tatry #ocieplaniewizerunkugorskiegozydostwa #
Dr_Killjoy
Dr_Killjoy
  • 4
#goralskislownik 9/365:

suścić -> (czasownik)  szeleścić np."Wis kieli bohater, wystarcy ze ino cosi w lesie zesuściało i piyrsy uciok" ale także suszyć komuś głowę (o coś), narzekać np. "Nie suść mi tu poza usy, wiym co cza zrobić"

Etymologia - onomatopeja która wyewoluowała lokalnie,, co ciekawe - nie ma tutaj rzeczownika odczasownikowogo (jak w szeleścić -> szelest).

o co tu chodzi?

#ciekawostki #lingwistyka #tatry #ocieplaniewizerunkugorskiegozydostwa #podhale
Dr_Killjoy
Dr_Killjoy
  • 5
#goralskislownik 6/365:

domurcać, umurcać -> (czasownik)  dobrudzić, zanieczyścić; zwłaszcza w kontekście tkaniny, np."Całe portki domurcane - co to, po ziymi ześ sie woloł?"

Etymologia - bardzo stary wyraz, o prawdopodobnie wołoskim pochodzieniu, powoli wychodzący ze współczesnej gwary. Co ciekawe, w przeciwieństwie do "brudzić" nie występuje w formie bez przedrostka.

o co tu chodzi?

#ciekawostki #lingwistyka #tatry #ocieplaniewizerunkugorskiegozydostwa #podhale
Dr_Killjoy
Dr_Killjoy
  • 0
@Napleton

umorusany, umorusać?


Fonetycznie brzmi podobnie, jednak wydaje mi się że o ile tutaj etymologia jest dosyć prosta: u-morus-any -> z łac. maurus, na tym podobieństwa się kończą.

Bardziej wydaje mi się że istnieje wspolny przodek na wcześniejszym etapie, niż że to lokalna odmiana - zwłaszcza że murzyć w staropolskim znaczy "czernić" (stąd murzyn)
Dr_Killjoy
Dr_Killjoy
  • 10
#goralskislownik 5/365:

kiernozić -> (czasownik)  wyżywać się, niedbale użytkować np."Jak bees tak tym rowerem ciskoł, to go łozkiernozis wnet"

Etymologia - słowo wywodzące się ze staropolskiego, w którym do połowy XIX wieku użytkowane było jako określenie stosunku płciowego, zwłaszcza (bądź jako porównanie do) zwierząt hodowlanych ( ͡º ͜ʖ͡º)

o co tu chodzi?

#ciekawostki #lingwistyka #tatry #ocieplaniewizerunkugorskiegozydostwa #podhale
Dr_Killjoy
Dr_Killjoy
  • 1
@DJtomex

mógłbyś dodawać we wpisach czy dane słowo jest obecnie w użyciu


Nie jest takie proste jak się wydaje, by to określić. Gwara na Podhalu jest bardzo zróżnicowana. Jeśli to jakikolwiek wskaźnik, to wszystkie jak do tej pory są z pamięci i użytku codziennego - i tego planuję się trzymać.
Dr_Killjoy
Dr_Killjoy
  • 6
#goralskislownik 4/365:

ziajok -> (rzeczownik)  matoł, niemota, pot. o osobie niezbyt lotnej np. "Taki ziajok z tobie, ze kiebyś mógł, to byś cheba hełm na lewom strone załozył"

Etymologia - bardzo ciekawy przypadek, najprawdopodobniej ta obelga powstała w podobny sposób co angielski "mouthbreather", czyli określenie osoby oddychającej z otwartymi ustami, której wygląd przez to właśnie zachowanie nie kojarzy się z nadmiernym intelektem

o co tu chodzi?

#ciekawostki #lingwistyka #tatry #ocieplaniewizerunkugorskiegozydostwa #podhale