Podział czasu na dwie ery jest powszechnie znany i nie budzi kontrowersji. Gdy podda się go krytycznej analizie, pojawia się szereg pytań i wątpliwości, które chcę przedstawić w tym artykule. Ustalenie daty założenia Rzymu. Wikipedia to bardzo popularne źródło informacji, chociaż może nie...

Cesarz rzymski Julian, nazwany przez chrześcijan „Apostatą”, panował w latach 361-363 n.e. Pomimo jednak krótkich rządów przez wielu badaczy (m.in. profesora Krawczuka) oceniany jest jako najwybitniejszy z rzymskich władców. Żyjąc w trudnych czasach potrafił dokonać licznych reform wewnętrznych...

Upadek Imperium Rzymskiego to długotrwały proces obejmujący kilka wieków. Po dziś dzień naukowcy toczą spory o to, kiedy zaczął się postępujący rozpad państwa rzymskiego i jakie były jego przyczyny. Kiedy tylko zaczynamy mówić o degrengoladzie wielkich imperiów, nieuchronnie pierwszy przychodzi...

Po tragicznej klęsce w lesie Teutoburskim w roku 9 n.e., nad Ren wysłany został przez Oktawiana Augusta Tyberiusz, aby uspokoić i zabezpieczyć granicę. W tym czasie nie planowano jednak żadnych większych operacji przeciwko zbuntowanym plemionom germańskim. Rzymianie nie chcieli jednak...

Zespół stresu pourazowego (PTSD) jest psychicznym zaburzeniem, które występuje po intensywnym stresie (wywołanym m.in traumatycznym wydarzeniem, zagrożeniem życia), a który nie jest możliwy do przyswojenia. Czy na taki stres pourazowy mogli cierpieć rzymscy żołnierze walczący w starożytności?

Wojny na Wschodzie prowadzone przez legiony na początku II w. p.n.e. doprowadziły do poszerzenia obszaru kontrolowanego przez Republikę. Wraz z nowymi terytoriami nad Tyber docierała kultura grecka z jej przepychem, nowymi ideami w zakresie filozofii i literatury. Nastąpił exodus...

Półwysep Iberyjski odegrał kluczową rolę geopolityczną przed i w trakcie II wojny punickiej. Przed wyprawą do Italii Hannibal wzorem swych krewnych rozszerzał panowanie punickie na tym obszarze, obfitym w surowce i dostarczającym licznego rekruta dla jego armii. W czasie II wojny...

Publiusz Kwinktyliusz Warus urodził się około roku 46 p.n.e. w Cremonie. Był rzymskim politykiem i dowódcą w czasie panowania pierwszego cesarza Oktawiana Augusta. Dowodził trzema legionami rzymskimi zniszczonymi w Lesie Teutoburskim przez Germanów pod wodzą...

Ostatnimi dniami pojawiła się najnowsza produkcja Netflixa w tematyce starożytnego Rzymu – „Barbarians” (w Polsce "Barbarzyńcy"), która z pewnością wielu zachęciła do obejrzenia, a mnie osobiście do wykupienia dostępu do platformy Netflixa. Czy było warto oraz czy fabuła pokrywa się z...

Armia rzymska okresu wczesnego cesarstwa po dziś dzień uważana jest za niedościgniony wzór pod względem jakości, dyscypliny oraz efektywności. Celem artykułu jest ukazanie jak wyglądało wojsko rzymskie od wewnątrz: jaki status prawny posiadali żołnierze; jak wyglądał proces rekrutacji i szkolenia...

Wojna ze sprzymierzeńcami (bellum sociale) były to jedne z najbardziej krwawych walk w dziejach Rzymu, których przegrana mogła oznaczać unicestwienie Republiki. Bunt jaki wybuchł na terenie Półwyspu Apenińskiego wynikał z faktu, że italscy sprzymierzeńcy byli w gorszej sytuacji politycznej od...

Imperium Rzymskie przez większość swojego istnienia opierało swoje granice w Europie na dwóch wielkich rzekach: Renie i Dunaju. Poza tą granicą przez dłuższy czas pod rzymskim panowaniem były ziemie między źródłami tych dwóch rzek, tzw. Agrii Decumates oraz Dacja na obszarze dzisiejszej...

Liktor rzymski (od ligare, czyli "wiązać") był to niższy urzędnik służby cywilnej, który podczas pochodów początkowo poprzedzał królów (rex) rzymskich, a potem niektórych wyższych urzędników oraz cesarzy. W rzeczywistości jego rola polegała na ochronie ważnych postaci Rzymu, które...

Cywilizacja rzymska jawi się nam, jako świat ludzi świetnie wykształconych, zdrowych i dbających znacznie bardziej o higienę, niżeli za czasów średniowiecza. Sytuacja jednak była zupełnie inna w przypadku plebejuszy oraz proletariatu, którzy mieszkali w kamienicach, bez stałego dostępu do wody...

Dnia 13 grudnia 115 roku n.e. w Antiochii miało miejsce niezwykle silne trzęsienie ziemi. Obecne szacunki podają siłę 7,5 w skali Richtera oraz 11 stopni według skali Mercallego. Antiochia i okolica zostały doszczętnie zniszczone. Na domiar wszystkiego trzęsienie spowodowało lokalne tsunami...

Masada była to starożytna twierdza żydowska, która powstała na szczycie samotnego płaskowyżu na wschodnim skraju Pustyni Judejskiej nad Morzem Martwym w Izraelu. To tutaj według przekazów schronić się miał Dawid po ucieczce przed królem Saulem. Początki twierdzy sięgają rządów...

W starożytnym Rzymie terminem "triumwirat" (od słowa trium viri - "trzech mężów") określano kolegium złożone z trzech urzędników, wybieranych do wykonania pewnych zadań. Do historii Rzymu przeszły dwa takie spotkania. Oba miały miejsce w czasie tzw. kryzysu republiki rzymskiej i...

Żołnierz rzymski podczas marszu musiał posiadać własne zapasy, które pozwalały mu się samodzielnie wyżywić przez 2-3 dni. Suchar, ocet i baranina miały wystarczyć na dwa dni, a potem żołnierz miał korzystać z chleba, wina i bekonu...

Romulus Augustus, zwany później Augustulusem urodził się około 463 roku n.e. Romulus został pozbawiony władzy przez Odoakra, który jednak zachował ustępującego cesarza przy życiu, obdarzył go majątkiem ziemskim i nakazał wypłacanie corocznej renty w wysokości 6000 solidów.

Wojna domowa tocząca się nadal po śmierci Juliusza Cezara w 44 roku p.n.e. była niezwykle wyniszczająca dla państwa rzymskiego. Zjednoczone siły trzech triumwirów: Marka Lepidusa, Marka Antoniusza oraz Oktawiana Augusta zniszczyły armię republikanów: Marka Brutusa oraz Gajusza Kasjusza w...