Wykop.pl Wykop.pl
  • Główna
  • Wykopalisko454
  • Mikroblog
  • Zaloguj się
  • Zarejestruj się
  • Wykop.pl
  • Ciekawostki
  • Informacje
  • Rozrywka
  • Sport
  • Motoryzacja
  • Technologia
  • Ukraina
  • Gospodarka
  • Podróże

Dostosuj Wykop do siebie

Wybierz treści, które Cię interesują
i zapisz jako Własną kategorię.

627

80 lat temu powstała Armia Krajowa. Fenomen militarny na skalę światową

Blisko połowa informacji wywiadowczych dotyczących okupowanej Europy, jakie posiadali alianci, pochodziła właśnie od wywiadu AK. Mimo wszystko wsparcie było dużo niższe niż dla partyzantek w innych krajach okupowanej Europy. Ruch oporu we Francji otrzymał ich ponad dziesięciokrotnie więcej.

Historia_Podcast
Historia_Podcast
z
wykop.pl
dodany: 13.02.2022, 18:50:33
  • #
    historia
  • #
    wojsko
  • #
    militaria
  • #
    ciekawostkihistoryczne
  • #
    wojna
  • #
    historiajednejfotografii
  • 189
    • Facebook
    • Twitter

80 LAT TEMU, 14 LUTEGO 1942 ROKU POWSTAŁA ARMIA KRAJOWA


W przeciwieństwie do innych ruchów oporu w państwach okupowanej Europy nasza Armia Krajowa nie była zwyczajną podziemną organizacją dywersyjna czy partyzancka, ale zbrojnym ramieniem Polskiego Państwa Podziemnego podporządkowanym legalnym władzom działającym na uchodźstwie.


595874395941554742426378_1644778041L4knBYhfRD6ePipWrLjdy9.jpg

Powstańcy warszawscy (domena publiczna)

Jerzy Tomaszewski - Jerzy Tomaszewski (1979) Epizody Powstania Warszawskiego, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza Anna Świrszczyńska "Swir" (1984) Budowałam Barykadę, Kraków: Wydawnictwo Literackie, ss. s.35 ISBN 83-08-01313-9 //wilk.wpk.p.lodz.pl/~wha... (accessed Oct 2007) Narodowe Archiwum Cyfrowe


Była to armia przede wszystkim ochotnicza, skupiająca w swych szeregach zarówno młodzież, jak i osoby nawet powyżej pięćdziesiątego ego roku życia. 

Szacunki pokazują, że w szeregach tej organizacji znalazło się w końcu wojny aż do 400 tys. żołnierzy. Uzbrojenia wystarczało dla kilkunastu procent Armia Krajowa odegrała ogromną rolę w zakresie wsparcia alianckiego wywiadu, przeprowadziła ponadto kilkadziesiąt tysięcy akcji zbrojnych. Według danych niemieckich od sierpnia 1942 do lipca 1943 z rąk podziemia zginęło 9671 Niemców i 11481 kolaborantów. 


Struktura pionowa Armii Krajowa obejmowała aż osiem stopni – od placówki, poprzez rejony, obwody, inspektoraty, okręgi, podokręgi, obszary, aż po Komendę Główną. Każdemu z tych szczebli przypisane były konkretne kompetencje, obsady, na każdym funkcjonowały wyspecjalizowane piony, wymagające odpowiednich ludzi i sprzętu.

Armia Krajowa wykształciła struktury działające także poza Polską, chociażby w Berlinie czy na Węgrzech. Jeden z przedstawicieli MI6 (Secret Intelligence Service) przyznał po wojnie, że blisko połowa informacji wywiadowczych dotyczących terenów okupowanej Europy, jakie posiadali alianci, pochodziła właśnie od Polaków.

Mimo wszystko wsparcie dla Armii Krajowej było dużo niższe niż dla partyzantek w innych krajach okupowanej Europy. Jeżeli porównamy liczbę sprzętu, broni czy materiałów logistycznych przekazanych przez aliantów sojusznikom do 1944 roku, ruch oporu we Francji otrzymał ich ponad dziesięciokrotnie więcej, a partyzantka komunistyczna w Jugosławii ponad siedemdziesięciokrotnie.


Jak powstała Armia Krajowa?


26 września 1939 r. tuż przed zmierzchem na Polu Mokotowskim w Warszawie oblężonej przez Niemców wylądował samolot, którym przyleciał z Rumunii major Gallinat Stawiony przed najwyższym rangą wówczas w stolicy gen. Juliuszem Rómmlem wypruł z kurtki munduru mały skrawek jedwabiu, na którym marszałek Rydz Śmigły rozkazywał powołać organizację podziemną do dalszej walki z Niemcami. Rómmel zorganizowanie takiej konspiracyjnej organizacji i dowodzenie nią polecił gen. Michałowi Tokarzewskiemu-Karaszewiczowi, podpisując 27 września, stosowny dokument.


Ta pierwsza duża, podziemna organizacja konspiracyjna o charakterze cywilno-wojskowym, o nazwie Służba Zwycięstwu Polski, zaczęła rozwijać się dość szybko. Ale już 13 listopada 1939 r. decyzją Naczelnego Wodza gen. Władysława Sikorskiego oraz rządu RP we Francji, powołany do życia został Związek Walki Zbrojnej z gen. Kazimierzem Sosnkowskim na czele i z siedzibą Komendy Głównej we Francji. W kraju ZWZ rychło przejął zorganizowane struktury Służby Zwycięstwu Polski, a po upadku Francji Komenda Główna ZWZ mieściła się już w kraju. Komendantem został gen. Stefan Rowecki („Grot"). Jego następcami byli od 1943 r. gen. Tadeusz Komorowski („Bór"), a od 1944 gen. Leopold Okulicki („Niedźwiadek").

ZWZ był organizacją czysto wojskową i stanowił w świetle decyzji rządu polskiego jedyną legalną polską siłą zbrojną na terenie kraju. 14 lutego 1942 r. nazwę ZWZ Naczelny Wódz zastąpił nową nazwą Armia Krajowa


Źródła: wywiad z dr Tomaszem Łabuszewskim [portal Muzeum Historii Polski], A. Tomczak „Armia Krajowa w rocznicę jej rozwiązania” w: Notatki Płockie t 2006, t 51 n1 206

Treści powiązane (1)

Powstanie Warszawskie w 81 fotografiach

mokry
z wiekdwudziesty.pl
  • 4

Komentarze (189)

najlepsze

Aspect
Aspect
13.02.2022, 19:38:34 via iOS
  • 271
Prawda jest taka, ze jakby Polacy nic nie robili, to i tak Niemcy by przegrali, a zaoszczędzilibyśmy wiele istnień ludzkich. Działania państwa podziemnego powinniśmy skupić na ochronie ludności… Cały heroizm AK na nic, chociaż chwała bohaterom!
  • 114
semyel
semyel
13.02.2022, 19:47:55
  • 146
@Aspect: im jestem starszy, tym dokładnie moje myśli w tym kierunku idą.
Willk
Willk
13.02.2022, 22:13:11 via Android
  • 217
@Aspect
@semyel
@Bloodaxis1 Tylko nie bierzecie pod uwagę jednego. My tu pitu pitu z kanapy a im ginęli bracia, siostry, ojcowie, matki, koledzy... Mieli już dość i pewnie też taką chęć "najebvć skuvwielom". Zwyczajnie po ludzku. Nie ukrywam że ciekawi mnie ten motyw jakoby Niemcy mieli sami się pokonać. Coś więcej na ten temat?
empee
empee
13.02.2022, 23:58:31
  • 46
Blisko połowa informacji wywiadowczych dotyczących okupowanej Europy, jakie posiadali alianci, pochodziła właśnie od wywiadu AK.


Potrzebne zrodla bo cos to troche brzmi Polan stronk

Mimo wszystko wsparcie było dużo niższe niż dla partyzantek w innych krajach okupowanej Europy. Ruch oporu we Francji otrzymał ich ponad dziesięciokrotnie więcej.


Moze latwiej latac kilkadziesiat km przez kanal La Manche ze zrzutami niz przez kilkaset, w tym przez Niemcy ale co ja tam wiem...
  • 12
xaviivax
xaviivax
14.02.2022, 00:05:58
  • 23
@empee:

Polish intelligence supplied valuable intelligence to the Allies; 48% of all reports received by the British secret services from continental Europe in between 1939 and 1945 came from Polish sources.

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Polish_contribution_to_World_War_II
xaviivax
xaviivax
14.02.2022, 00:22:10
  • 8
@empee: A jacy inni Alianci byli dostępni? Okupowani Francuzi? Amerykanie, którzy do wojny w Europie włączyli się późno? To logiczne, że najlepiej było przekazywać informacje Brytyjczykom.

Wg mnie bardzo duży procent. Nie wiem dlaczego jest w Polsce od jakiegoś czasu moda na bagatelizowanie lub wyszydzanie wkładu Polaków w zwycięstwo nad Niemcami. Mieszkając w UK częściej słyszałem od innych ludzi lub z TV o tym jak bardzo Polacy pomogli Aliantom niż w
Ana77
Ana77
14.02.2022, 01:27:15
  • 41
Czytałam książki o podziemiu w czasie wojny, wam tez polecam. Moze wtedy zrozumiecie, że wtedy ludzie mieli inne myślenie niż wy teraz siedząc wygodnie przed komputerami, znając teraz wszystkie fakty, np. " Kurier z Warszawy" . Chociaż nie sądze by wielu z was było zdolne przeczytać tą książke.
  • 4
JakTamCoTam
JakTamCoTam
14.02.2022, 03:07:22
  • 15

Komentarz usunięty przez moderatora

atomic77
atomic77
14.02.2022, 06:37:17
  • 11
@Ana77: masz rację, czasem czytając różne bzdury zaczynam się zastanawiać "dlaczego oni po prostu w necie nie sprawdzili czy warto w tym powstaniu brać udział?"
Mój dziadek był bardzo aktywny w podziemiu - nie jakaś znana postać, ale znalazłem bardzo dużo informacji. To niesamowite, jak oni wtedy działali. Ile razy cudem wymknął się śmierci, jak ryzykował życie całej rodziny (np. ukrywając Żydówkę w szafie). W końcu dziadek z bratem i ojcem
Synergy
Synergy
14.02.2022, 07:02:11
  • 11
Mówimy o jedynej takiej formacji w Europie, a zapomina się o komunistach Tito, których Niemcy nigdy nie pokonali i mieli własne tereny autonomiczne.
  • 4
Lulz1
Lulz1
14.02.2022, 13:24:44
  • 1
@Synergy:

Jakie wsparcie materiałowe miału komuchy Tito a jakie AK? Ciężko jest zajmować obszary gdy w oddziale co 5 ma karabin (lub gorzej, nie pamiętam statystyk odnośnie uzbrojenia i zapasów różnorakich naszego AK).
P.....V
konto usunięte 14.02.2022, 13:33:03
  • 3
@Lulz1: Poza tym Jugosławia to w dużej mierze góry i lasy, a w Polsce głównie równiny i pola...
Piastan
Piastan
13.02.2022, 23:54:38 via Wykop Mobilny (Android)
  • 8
Tito ma inne zdanie na ten temat ( ͡º ͜ʖ͡º)
  • 1
Trojden
Trojden
16.02.2022, 20:22:17
  • -1
@Piastan: Partyzanci Broz Tity wyzwolili Jugosławię
Bez pomocy Sowietów, awantura na zabawie
frutson
frutson
14.02.2022, 07:55:33 via Android
  • 7
A jakie miała sukcesy taktyczne i strategiczne? Czy otwarcie można powiedzieć, że bilans ich działań jest pozytywny? Wołyń i Warszawa to były katastrofy, kraju sami też nie odbili.
qLA
qLA
14.02.2022, 00:19:12 via Android
  • 6
Fenomen, który zniszczył stolicę i wybił kupę młodego pokolenia finalnie
  • 3
Ana77
Ana77
14.02.2022, 01:22:55
  • 10
@qLA: zapytaj o to bohaterską armie czerwoną ( ͡° ͜ʖ ͡°)
dixieman
dixieman
14.02.2022, 11:31:24
  • 4
zapytaj o to bohaterską armie czerwoną ( ͡° ͜ʖ ͡°)


@Ana77: nie za bardzo rozumiem co masz na myśli... Chodzi ci o to żeby prowadzić w zawodach: "kto bardziej nieudolnie prowadzi wojnę i wyśle na peną śmierć więcej swoich młodych chłopaków"?
DyG121
DyG121
14.02.2022, 09:00:37
  • 3
No dobra, ale jednak jak się spojrzy na mapę gdzie była Polska, gdzie Francja, a gdzie III Rzesza, to czy kogoś to dziwi? Francja była dla aliantów za płotem, my za całą III Rzeszą. To rodzi czysto praktyczne problemy, nie wnikając w ogóle jeszcze w politykę.
kommie
kommie
14.02.2022, 09:50:06
  • 2
Żołnierze nie uzbrojeni – noszą butelki zapalające, granaty lub po prostu kamienie o kształcie i wadze granatów ręcznych. Rozbiją one twarz żołnierza niemieckiego lub obezwładnią jego ręce całkiem skutecznie na bliską odległość. A tej amunicji nam nie brakuje." Antoni Chruściel
Kagernak
Kagernak
14.02.2022, 09:38:23
  • 2
Fenomen militarny? Josip Broz Tito prosi by ktoś potrzymał mu absynt.
  • 1
kommie
kommie
14.02.2022, 09:50:26
  • -2
@Kagernak: Grecja tez.
director
director
14.02.2022, 07:52:21
  • 2
Fenomen na pewno tak. Wykorzystanie na pewno nie. Sytuacja po 44 była taka, że przez Polskę przechodził trzeci front. Anglicy na sile chcieli nas pogodzić ze Stalinem, bo to sojusznik aliantów. A powstanie warszawskie wybuchło w momencie jak Bierut utworzył w Lublinie rząd.
Tommy7788
Tommy7788
14.02.2022, 07:44:50 via Android
  • 2
Czy to na czele Armii Krajowej w 1944 stał ten czubek-psychopata który posłał 200 tysięcy cywilów w Warszawie na pewna śmierć?

Ja pieprze gdzie jest sąd wojskowy i degradacja tych ludzi. Kpina ze społeczeństwa dobrze ze na Śląsku mamy instynkt a nie dajemy się podpuszczać zachodnim prowokatorom którzy lubią walczyć do ostatniego polskiego cywila
  • 1
Trojden
Trojden
16.02.2022, 20:26:13
  • -1
@Tommy7788: "Wywołanie powstania uważamy za ciężką zbrodnię i pytamy się, kto ponosi za to odpowiedzialność" - Władysław Anders
kptjajec
kptjajec
14.02.2022, 23:46:43
  • 1
Aby nie musiały powstawać takie organizacje w czasie wojny trzeba wykorzystywać czas na przygotowanie obrony i wojska w czasie pokoju. U nas niestety znowu 30 lat przebane. Polska ma jakąś nieuleczalna wadę genetyczną że zawsze w czasach pokoju rządzą nią nieudacznicy nie potrafiący w żaden sposób wyciągać wniosków z tragiczniej minionej historii by wykorzystać ten czas na budowę silnej gospodarki i armii gwarantującej niepodległy byt. Jak przychodzi co do czego to zawsze
RandomNetUser
RandomNetUser
14.02.2022, 09:43:52
  • 1
Ale wygodnie teraz w ciepełku, wiedząc co nastąpi później, oceniają ludzi, którzy żyli 80 lat temu z ich własnymi problemami.
RandomNetUser
RandomNetUser
14.02.2022, 09:37:39
  • 1
Partyzantka jugosłowiańska generała Josepha Tito była najsilniejszą armią partyzancką okupowanej Europy. Wręcz toczyła regularne bitwy z żołnierzami Osi. A potem wyzwoliła swój kraj samodzielnie.
  • 3
RandomNetUser
RandomNetUser
14.02.2022, 09:53:01
  • -2
@kommie: Z Grecji to Niemcy sami się ewakuowali żeby bronić Węgier.
Trojden
Trojden
16.02.2022, 20:30:32
  • 0
@RandomNetUser: Podobną rolę odegrała w Albanii Armia Narodowo-Wyzwoleńcza dowodzona przez Envera Hodżę. Dlatego oba te państwa pozostały niezależne od Sowietów (mimo że Hodża był zaciekłym stalinowcem).
mrjetro
mrjetro
14.02.2022, 09:50:07 via Android
  • 0
Armiq Krajowa vs Rada Główna Opiekuńcza.
Posłuchajcie panowie co w tym temacie ma do powiedzenia prof. Łagowski (mniej więcej od 06:50)
Rohr
Rohr
13.02.2022, 22:20:07
  • 0

Komentarz usunięty przez moderatora

sloik84
sloik84
13.02.2022, 22:04:33
  • 0
Państwo Podziemne znowu trzeba wskrzesić ( ͡º ͜ʖ͡º)
Bszenszyczyszykiewisz2022
Bszenszyczyszykiewisz2022
13.02.2022, 19:59:45
  • -2
najgorzej jak ktoś nie zna historii i pisze blubry "powstała"
  • 1
Willk
Willk
13.02.2022, 22:45:21 via Android
  • -4
@Bszenszyczyszykiewisz2022 Poznaniak :D
Prinz_Eugen
Prinz_Eugen
13.02.2022, 23:48:16
  • -5

Komentarz usunięty przez moderatora

JakTamCoTam
JakTamCoTam
14.02.2022, 03:14:40
  • -6

Komentarz usunięty przez moderatora

galicjanin
galicjanin
14.02.2022, 06:06:24
  • 2
@JakTamCoTam: a zaraz potem Hitler podbiłby nas bo: byliśmy Słowianami, potrzebował lebensraumu, leżeliśmy na drodze z Niemiec do Rosji i na Ukrainę i nikt by nas nie żałował.
abomito
abomito
14.02.2022, 06:52:42
  • 2
@JakTamCoTam: Nie uważasz, że i Hitler miał coś do powiedzenia z w tej kwestii?
Ama-gi
Ama-gi
14.02.2022, 01:09:05 via Wykop Mobilny (Android)
  • -6
Pięknie AK broniła ludność polską na Wołyniu
  • 4
keicaam
keicaam
14.02.2022, 01:25:31
  • 18
@Ama-gi: paradoksem jest, że ze wszystkich polskich formacji najbardziej polskiej ludności na Wołyniu pomógł 202 Batalion Schutzmannschaft, jednostka, której istnienie niechętnie jest przypominane.
keicaam
keicaam
14.02.2022, 14:41:00
  • 4
@Lulz1: skrótowo - batalion był złożoną głównie z Polaków jednostką Ordnugspolizei. Stacjonował na Wołyniu w okresie masakr. Członkowie batalionu, często wbrew woli Niemców, stawiali opór oddziałom UPA, przeprowadzali krwawe odwetowe pacyfikacje wiosek ukraińskich, przyłączali się do oddziałów samoobrony albo i do AK. A że byli dobrze uzbrojeni, ich wkład był bardzo wartościowy. Zresztą w późniejszym okresie duża ich część przyłączyła się do 27 dywizji piechoty AK.
joorel
joorel
14.02.2022, 07:16:18
  • -8
Co ciekawe, dobrze poinformowane źródła mówią, że ukry w PL też maja struktury jak AK i czekać tylko chwili, jak eskimoskie gazety powiedzą, że lachy ich wykorzystują na zmywakach i uberkach, to będą nas rezać, jak na Wołyniu.
Wszystko oczywiście na nieświadomce i podsyconej odpowiednio nienawiści, aby eskimosi mogli "tu spocząć" w Polin.
  • 1
k.....2
konto usunięte 14.02.2022, 07:44:39
  • 1
@joorel: Ukry w PL to struktury AA mają założone, żadne inne.
RozowaZielonka
RozowaZielonka
14.02.2022, 05:59:49 via iOS
  • -8
Masakra
C.....s
konto usunięte 14.02.2022, 03:50:32 via Android
  • -8
A ile ludzi przez nich zginęło
  • 1
g.....o
konto usunięte 14.02.2022, 05:25:30 via Android
  • 3
@Castries: a ile przeżyło
  • <
  • 1
  • 2
  • Strona 1 z 2
  • >
  • Wykopujący (627)
  • Zakopujący (10)

Hity

tygodnia

Orlen nie wpuszcza kontrolerów NIK chcących sprawdzić fuzję
2739
Pancerny Marian: miliardy złotych Orlenu są poza kontrolą NIK
2321
Inflacja: im więcej państwo "daje", tym jesteśmy biedniejsi
1770
200 mld zł na poprawę demografii w PL w ramach 500+, a mimo to jest tragicznie
1703
Wejdą ci na konto bez ostrzeżenia. Prezydent właśnie podpisał ustawę - blo
1543
Pokaż więcej

Powiązane tagi

  • #ciekawostki
  • #wojna
  • #ciekawostkihistoryczne
  • #zainteresowania
  • #polska
  • #historiapolski
  • #4konserwy
  • #iiwojnaswiatowa
  • #rosja
  • #polityka

Wykop © 2005-2023

  • Nowy Wykop
  • O nas
  • Reklama
  • FAQ
  • Kontakt
  • Regulamin
  • Polityka prywatności i cookies
  • Hity
  • Ranking
  • Osiągnięcia
  • więcej

RSS

  • Wykopane
  • Wykopalisko
  • Komentowane

Wykop.pl

Podróże

Gospodarka

Ukraina

Technologia

Motoryzacja

Sport

Rozrywka

Informacje

Ciekawostki