Jak wspierano walczące strony w hiszpańskiej wojnie domowej

Wobec niektórych tematów nie można pozostać obojętnym. Trzeba stać się gorącym orędownikiem danej kwestii lub jej zajadłym przeciwnikiem. Idealnym przykładem tego jest chociażby hiszpańska wojna domowa, toczona między zwolennikami generała Francisco Franco a siłami republikańskiego rządu....

[Gigamesh]

W zasadzie to że ten kraj po straceniu kolonii się nie rozpadł już można uznać za spory sukces.

[magnuss]

ciekawostką jest to że hiszpanie to się spóźnili na własną wojnę domową. Naloty również nie były wykonywane na sjestę.

[Pas-ze-mna-owce]

Hemos pasado ( ͡° ͜ʖ ͡°)

[manstain]

@motodowetdomet: Sprytnie tez wyslal na fron wschodni ochotnikow i pozbyl sie nabardziej zagorzalych faszystow. Nie wszedl tez w otwarty sojusz z Hitlerem, ktory wyslal tam swojego szefa wywiadu , Canarisa aby go do tego namowil. Canaris nie znosil Hitlera i wrecz powiedzial Franco aby nigdy sie z Niemcami nie sprzymierzyli.
Teraz ciekawostka, po tym jak zabili Canrisa za spisek antyhitlerowski to wdowa po nim do konca zycia dostawala wysoka rente

[galicjanin]

@manstain: do tego w czasie II wojny światowej ratował europejskich Żydów Sefardyjskich przyznając im z automatu obywatelstwo hiszpańskie jako rekompensatę za prześladowanie przez Królów Katolickich na przełomie XV i XVI. Wystarczyło, że taki Żyd z rodziną zgłosił się do hiszpańskiej placówki dyplomatycznej i przedstawił dowód na to, że jest Sefardyjczykiem i już Niemcy nie mogli nic zrobić takiemu Żydowi bo był obywatelem Hiszpanii.Franco przymykał też oko na wędrówki rożnych ludzi

[m_ney]

Cara al sol ! ( ͡° ͜ʖ ͡°)

[dranz_]

nad całą hiszpanią niebo jest bezchmurne

[RKN_]

Polacy walczący w tej wojnie niestety wspierali głównie komunistów.

[RolfTrapeu]

@RKN_: @Bounty: Po stronie republikańskiej byli m. in. komuniści którzy z początku byli jedną z mniej znaczących frakcji jednak dzięki wsparciu ZSRR pod koniec wojny stali się dominującą frakcją.

[Bounty]

@RolfTrapeu: to prawda, ale nazwanie republikanów komunistami ma tyle sensu co nazwanie drugiej strony nazistami. Przez właśnie takie generalizacje wybuchła ta wojna i ludzie zaczęli się wzajemnie mordować.

[Stepere1234]

Las Barricadas ( ͡° ͜ʖ ͡°)

[bijotai]

Po wybuchu wojny domowej w Hiszpanii RP stała się trzecim – po Związku Radzieckim i Francji – dostawcą broni dla republikańskiego rządu. Armia gen. Franco otrzymała z Polski pomoc ponad 40 razy mniejszą. Decydowały nie sympatie polityczne, lecz interesy.
Jesienią 1936 r. między Pałacem Brühla (siedziba MSZ) a Pałacem Saskim (siedziba Sztabu Głównego WP i wojskowego wywiadu – Dwójki) trwała ożywiona wymiana korespondencji. Polska w sierpniu podpisała się pod międzynarodowym embargiem na eksport uzbrojenia do ogarniętej wojną domową Hiszpanii, jednak nie zamierzała go przestrzegać. Od początku września wojskowy port na Westerplatte regularnie opuszczały statki ze sprzętem wojskowym. Pytanie zadane Dwójce przez ministra Józefa Becka brzmiało: „Jak ukryć nielegalny eksport i wykorzystać gigantyczny popyt na b--ń bez narażania na szwank autorytetu państwa?”.

Pokusa była ogromna: potrzeby samej armii gen. Francisco Franco oceniano na 1 mld ówczesnych złotych. Jednak to republikański rząd w Madrycie dysponował rezerwami walut szacowanymi na niemal 800 mln dol. I to właśnie on miał stać się najważniejszym klientem polskiego wojska i firm zbrojeniowych. Ich moce produkcyjne były wykorzystane zaledwie w 40–60 proc., a w magazynach WP znajdowały się setki tysięcy sztuk broni i miliony sztuk amunicji, które można było szybko upłynnić.

Formalnie od września Polska była członkiem powołanego z inicjatywy Francji międzynarodowego Komitetu ds. Nieinterwencji w Hiszpanii (ICAARNIS) z siedzibą w Londynie. Udział przedstawicieli MSZ w jego pracach był jednak stricte fasadowy – polscy delegaci ani razu nie zabrali głosu. Wyglądało na to, że rząd RP prowadzi podwójną grę. Problemy zaczęły się już w październiku.

[bijotai]

@bijotai Rozmowę z Jurzykowskim przeprowadził wicedyrektor spółki Kazimierz Zarębski, grożąc, że „jeśli z tytułu jego gadatliwości wynikną jakiekolwiek komplikacje dla państwa, będzie miał do czynienia z prokuratorem”. Przedsiębiorca zobowiązał się na piśmie, że odtąd „będzie trzymał język za zębami”. Jak jednak wynika z dalszej korespondencji między MSWojsk. a SEPEWE, Jurzykowski również był wykorzystywany przez spółkę jako pośrednik w handlu z Hiszpanią.

Podjęte przez wywiad działania nie dawały pełnej gwarancji, że nielegalny eksport uda się zachować w tajemnicy. We wrześniu 1937 r. wybuchła afera po aresztowaniu w Tallinie statku „Vena”, który kilka dni wcześniej zawinął do Gdyni pod nazwą „Jaron”, zabierając na pokład m.in. działa, haubice i miotacze min oraz amunicję do nich. Jak ustalili Estończycy, była to typowa jednostka przemytnicza, która wcześniej jako „Orion” woziła spirytus do Ameryki, potem jako „Mabe” b--ń do Abisynii, by ostatecznie zająć się szmuglowaniem broni do Hiszpanii. Ładunek zawrócono do Gdyni. Sprawa skończyła się międzynarodowym procesem i notą Komitetu Nieinterwencji do Ambasady RP w Londynie.

(Przed)wojenny boom
W sumie od września do końca 1936 r. do portów na Westerplatte i w Gdyni zawinęło 10 statków, zabierając do Hiszpanii uzbrojenie o wartości 33,9 mln zł. Stanowiło to 75 proc. całego eksportu polskiej broni w owym roku. W następnym padł niepobity już nigdy rekord. SEPEWE sprzedało za granicę b--ń o wartości ponad 133 mln zł, czego 116 mln zł stanowił nielegalny wywóz do Hiszpanii. Była to równowartość 22 mln ówczesnych dolarów (372 mln obecnie) i 10 proc. całego polskiego eksportu. Od 1935 r. udział SEPEWE w eksporcie wzrósł

[bijotai]

@bijotai Początkowo sprzedawano głównie zapasy ze składów wojskowych, wykorzystując okazję do wymiany starej broni i amunicji. Szybko jednak trzeba było zwiększyć zamówienia w fabrykach. W 1937 r. produkcja karabinów w Radomiu wzrosła trzykrotnie. Między 1936 a 1938 r. wydatki inwestycyjne czterech największych państwowych wytwórni uzbrojenia pokryte z zysków wzrosły z 2,9 do 9,7 mln zł. Nakręcony przez nielegalny eksport zbrojeniowy boom przeniósł się też na inne gałęzie gospodarki, doprowadzając do ożywienia koniunktury i ustabilizowania finansów państwa tuż przed wybuchem drugiej wojny światowej.

A co na to Franco?
Największą przykrywką, jak już wspomnieliśmy, do łamania przez Polskę embarga stał się konsulat Urugwaju w Warszawie, który wystawił SEPEWE zaświadczenia na eksport broni o wartości ponad 76 mln zł. W rzeczywistości do tego kraju, podobnie jak do Meksyku, nie dotarł ani jeden statek. W oficjalnych dokumentach eksport polskiej zbrojeniówki dwudziestolecia międzywojennego wygląda więc zupełnie inaczej, niż było naprawdę. W rzeczywistości dwie trzecie całej sprzedanej przez II RP broni wchłonęła Hiszpania, płacąc za nią niemal 190 mln zł. Stało się to w ciągu zaledwie dwóch lat. Druga na liście odbiorców Rumunia przez cały okres międzywojenny kupiła uzbrojenie za 43 mln zł.

Frankiści od początku doskonale orientowali się, do kogo trafia polska b--ń. Już w 1936 r. z placówek dyplomatycznych i wywiadowczych w Hiszpanii zaczęły docierać do MSZ informacje o pretensjach wobec Warszawy za „wspieranie komunistów” i „działanie ręka w rękę ze Związkiem Sowieckim i Francją”. Po rozmowie z ppłk. Barroso mjr Ziembiński z Dwójki meldował, że w opinii frankistów tylko Niemcy i Włochy są ich prawdziwym sprzymierzeńcami, Polska zaś, mimo swej niechęci do komunizmu, jest „niewyraźna”. Dopóki jednak przewagę w wojnie domowej miały siły republikańskie, polski rząd niewiele sobie robił z tych oskarżeń. Aż 96–98 proc. wysłanej z Westerplatte i Gdyni broni trafiło do

[OscarGoldman]

cz kwestia Hiszpańska została już rozwiązana?(⌐ ͡■ ͜ʖ ͡■)