Stoicyzm na dziś - 22 kwietnia - Cechy racjonalnej osoby

„Oto cechy rozumnej duszy: samoświadomość, autorefleksja i samostanowienie. Zbiera ona plony, jakie sama wydaje. [...] Osiąga własne cele [...]”.— Marek Aureliusz, Rozmyślania, 11.1 – 2

Aby zachowywać się dziś racjonalnie, musisz zrobić tylko trzy rzeczy:
Przede wszystkim musisz zajrzeć w głąb siebie.Pokaż całość

Stoicyzm na dziś - 21 kwietnia - Nie przestawaj zwracać uwagi

„Gdy pozwolisz swej uwadze krążyć, nie licz na to, że w dowolnym momencie zdołasz ją ponownie skupić. Pamiętaj o tym, że z powodu dzisiejszego błędu wszystko, co później nastąpi, z pewnością będzie gorsze [...] Czy możliwe jest całkowite uwolnienie się od błędów? W żadnym razie, ale zawsze można starać się ich unikać. Musimy zadowolić się tym, że uda nam się wystrzec przynajmniej niektórych błędów, stale zwracając na to uwagę”.— Epiktet, Diatryby, 4.12.1;19

Winifred Gallagher w książce Rapt cytuje Davida Meyera, kognitywistę z Uniwersytetu w Michigan: „Einstein nie wymyślił teorii względności wtedy, gdy pracował w szwajcarskim urzędzie patentowym”. Udało mu się to dopiero później, gdy naprawdę miał czas na to, by się skoncentrować i zająć nauką. Uwaga jest ważna. W świecie, w którym rywalizują o nią rozmaite nowe aplikacje, witryny, artykuły, książki, tweety i wpisy, jej wartość jest jeszcze wyższa.Jednym z aspektów słów Epikteta jest to, że uważność to nawyk. Pozwalanie uwadze na uciekanie i wędrowanie prowadzi do złych nawyków i może skutkować błędami. Nigdy nie ukończysz wszystkich zadań, jeśli będziesz się rozpraszał przy każdej najdrobniejszej przeszkodzie. Uwaga to jeden z Twoich najcenniejszych zasobów. Nie zmarnuj go!

#Pokaż całość

Stoicyzm na dziś - 20 kwietnia - Prawdziwe dobro jest proste

„Oto jak należy myśleć o tym, co większość ludzi uważa za »dobre«: jeśli zaczniesz od skoncentrowania umysłu na rzeczach bez wątpienia dobrych —mądrości, samokontroli, sprawiedliwości, odwadze —nie będziesz już wierzył w często powtarzane uwagi o tym, że jest zbyt wiele dobrych rzeczy, by można ich wszystkich w życiu doświadczyć”.— Marek Aureliusz, Rozmyślania, 5.12

Czy bardzo kontrowersyjne jest stwierdzenie, że są rzeczy,które ludzie cenią (i wywierają presję, abyś robił to samo), oraz rzeczy prawdziwie wartościowe? Czy kontrowersyjne jest kwestionowanie tego, że bogactwo i sława są tym wszystkim, za co ludzie je uważają? Seneka w jednej ze swoich sztuk pisze:„Gdyby tylko serca bogaczy były otwarte dla wszystkich! Jak wielkie obawy szczęśliwy los w nich rodzi”. Przez wieki ludzie zakładali, że bogactwo jest wspaniałym,uniwersalnym lekiem na ich nieszczęścia i problemy. W jakim innym celu pracowaliby na nie tak ciężko? Jednak gdy ktoś zdobył już upragnione pieniądze i pozycję, odkrywał, że nie dało mu to tego, na co liczył. To samo dotyczy także wielu innych rzeczy, jakich bezrefleksyjnie pożądamy.Natomiast „dobro”, jakie zachwalają stoicy, jest prostsze.Ważne są: mądrość, samokontrola, sprawiedliwość i odwaga.Nikt, kto posiądzie te skromne cnoty, nie będzie rozczarowany.

CytatPokaż całość

Stoicyzm na dziś - 19 kwietnia - Sfera impulsów

„Epiktet mówi, że musimy odkryć zaginioną sztukę wyrażania zgody i zwracać baczną uwagę na sferę impulsów. Należy podchodzić do nich ostrożnie, z uwzględnieniem dobra powszechnego i zgodnie z rzeczywistą wartością rzeczy”.— Marek Aureliusz, Rozmyślania, 11.37

Oto imperator, najpotężniejszy człowiek świata, cytuje w swoim dzienniku mądrość byłego niewolnika (z tego, co wiemy, Marek Aureliusz mógł być w posiadaniu zapisków z wykładów Epikteta dzięki jednemu z byłych uczniów tego ostatniego). Ta mądrość dotyczy poddania się i służenia powszechnemu dobru; dotyczy ograniczeń naszej władzy i znaczenia kontrolowania impulsów.Jest to istotne dla wszystkich osób będących u władzy.Potęga rzadko styka się z bezsilnością, jednak gdy tak się już stanie, może to zmienić świat. Pomyśl o prezydencie Abrahamie Lincolnie, który spotykał się i korespondował z Frederickiem Douglassem (innym byłym niewolnikiem o wielkiej mądrości i przenikliwości) oraz uczył się od niego.Wszystkie wymienione osoby żyły według opisywanych tu zasad. Zgodnie z nimi w naszym życiu — niezależnie od tego,czy jesteśmy u władzy, czy pozostajemy bezsilni — konieczne jest pamiętanie o tym, co może się wydarzyć, i stawianie na pierwszym miejscu wspólnego dobra i rzeczywistych wartości.Przede wszystkim jednak należy zachować gotowość uczenia się od każdego niezależnie od jego pozycji w świecie.

TłumaczeniePokaż całość

Stoicyzm na dziś - 16 kwietnia - Obserwuj przyczyny i skutki

„Zwracaj baczną uwagę na słowa w trakcie rozmowy ina skutki wynikające z wszelkich działań. Przyglądaj się celom czynów i wsłuchuj się w to, co oznaczają słowa”.— Marek Aureliusz, Rozmyślania, 7.4 *

Dzięki pracom psychologa Alberta Ellisa stoicyzm dotarł do milionów ludzi, przyjmując postać terapii poznawczo-behawioralnej. Pomaga ona pacjentom identyfikować destrukcyjne wzorce myślenia i zachowania oraz z czasem wpływać na nie i przekształcać w bardziej pozytywne odpowiedniki. Marek Aureliusz oczywiście nie miał formalnego wykształcenia psychologicznego, jednak jego słowa są równie istotne jak słowa psychologa. Marek proponuje, aby przyjąć postawę obserwatora własnych myśli oraz będących ich skutkiem zachowań. Skąd biorą się te myśli? Jakie błędy w nich występują? Czy myśli są konstruktywne, czy destruktywne? Czy prowadzą do błędów lub zachowań, których później żałujesz?Szukaj wzorców. Ustal związki przyczynowo-skutkowe.Tylko wtedy będziesz mógł przełamać negatywne wzorce zachowań i naprawdę zmienić swoje życie na lepsze.

*Pokaż całość

Stoicyzm na dziś- 15 kwietnia - Płać należne podatki

„Nigdy nie przydarzy mi się nic takiego, co przyjąłbym ze smutkiem lub złym humorem. Chętnie zapłacę należne podatki. A wszystkie rzeczy, które powodują narzekania lub obawy, są jak podatki należne życiu. Od nich, mój drogi Lucyliuszu, nigdy nie powinieneś spodziewać się zwolnienia lub ucieczki”.— Seneka, Listy moralne do Lucyliusza, 96.2

Możliwe, że do płacenia podatku dochodowego podchodzisz podobnie jak wiele osób: narzekasz na to, ile pieniędzy musisz oddać rządowi. Chcą mi zabrać czterdzieści procent wszystkiego, co zarobię? I co z tego będę miał?! Po pierwsze, podatki są wydawane na liczne programy i usługi,których dostępność uważamy za oczywistą. Po drugie, uważasz, że jesteś wyjątkowy? Ludzie narzekali na podatki przez tysiące lat, a teraz są już martwi. Pogódź się z tym. Po trzecie, dobrze jest mieć takie problemy. Znacznie lepiej niż na przykład zarabiać tak mało, że nie pozostaje nic, co można oddać rządowi. Lepiej niż żyć w anarchii i musieć płacić za wszystkie podstawowe usługi potrzebne w walce z naturą. Ważniejsze jest jednak to, że podatek dochodowy nie jest jedynym, jaki płacisz w swoim życiu. Ten akurat przyjmuje postać pieniężną, jednak z wszystkim, co robisz, powiązane są koszty. Oczekiwanie to podatek od podróżowania. Plotki i pogłoski to podatki od bycia osobą publiczną. Spory i sporadyczne frustracje to podatki pobierane w nawet najszczęśliwszych relacjach. Kradzież to podatek od bogactwa i posiadania rzeczy, na których zależy innym. Stres i problemy to obciążenia związane z sukcesem. Przykłady można mnożyć.W naszym życiu jest wiele rodzajów podatków. Możesz się z nimi nie zgadzać, możesz dokładać wszelkich — jednak ostatecznie daremnych — starań, by ich uniknąć, a możesz też po prostu je zapłacić i cieszyć się tym, co zachowałeś.

#Pokaż całość

Stoicyzm na dziś - 14 kwietnia - Bądź ekspertem w tym, co ważne

„Wierz mi, lepiej jest sporządzić bilans dotyczący własnego życia niż rynku zbóż”.— Seneka, O krótkości życia, 18.3b

Oto kilka obszarów, w których ludzie stają się ekspertami: gry w formule „fantasy sports”, ciekawostki o celebrytach, rynki surowcowe i instrumentów pochodnych, zwyczaje higieniczne duchowieństwa w XIII wieku... Potrafimy stać się bardzo dobrzy w tym, za co nam płacą, a także biegli w hobby, za którego wykonywanie chcielibyśmy otrzymywać pieniądze. Jednak nasze własne życie, nawyki i skłonności mogą pozostawać dla nas tajemnicą. Seneka napisał przytoczoną ważną uwagę dla swojego ojczyma, który przez pewien czas odpowiadał za rzymskie spichlerze. Jednak później z przyczyn politycznych utracił stanowisko.Seneka pisał, że nie ma to znaczenia, ponieważ teraz jego ojczym może skoncentrować energię na życiu wewnętrznym. Co będzie ważniejsze pod koniec Twojego pobytu na ziemi: zrozumienie spraw życia i śmierci czy znajomość składu Legii z 1987 roku? Co bardziej pomoże Twoim dzieciom: Twoja wiedza o szczęściu i sensie życia czy to, że przez trzydzieści lat każdego dnia śledziłeś wiadomości ze świata polityki?

#Pokaż całość

Stoicyzm na dziś - 13 kwietnia - Mniej znaczy więcej

„Nie działaj wbrew chęci, samolubnie, niestarannie ani niezgodnie z powszechnym zdaniem. Nie ujmuj swych myśli w wyszukany język. Nie mów za dużo i nie zajmuj się zbyt wieloma rzeczami [...] Bądź radosny, nie żądaj pomocy z zewnątrz ani wsparcia, jakiego mogą udzielić ci inni. Człowiek powinien być samodzielny zamiast szukać oparcia”.— Marek Aureliusz, Rozmyślania, 3.5

W większości obszarów życia stwierdzenie „mniej znaczy więcej” okazuje się prawdziwe. Na przykład podziwiani pisarze zwykle są mistrzami oszczędności i zwięzłości. To, co pomijają, jest równie ważne — a czasem nawet ważniejsze — od tego, co zachowują. Philip Levine zatytułował jeden z wierszy tak: „Ten Nigdy Nie Użyłby Jednego Słowa, Gdy Żadne Nie Jest Potrzebne”. Jednak najlepszy cytat pochodzi z Hamleta.Królowa Gertruda w odpowiedzi na długą, retoryczną przemową Poloniusza mówi: „Więcej treści/W mniej sztucznych frazach”. Do rzeczy!Wyobraź sobie imperatora Rzymu z jego wiernopoddańczymi słuchaczami i nieograniczoną władzą, jak przestrzega siebie: „Nie bądź ani gadatliwym, ani nie zajmuj się od razu zbyt wielu sprawami”. Przypomnij sobie tę scenę, gdy zaczniesz zanadto sobie dogadzać, zbytnio skupisz się na sobie lub poczujesz chęć imponowania innym.

#Pokaż całość

Stoicyzm na dziś - 12 kwietnia - Odrzucaj zwodnicze dary

„Atreus: Któż odrzuciłby taki przypływ darów losu? Tiestes: Każdy, kto doświadczył, jak łatwo one odpływają”.— Seneka, Tiestes, 536

Tiestes to jedna z najmroczniejszych i najbardziej poruszających sztuk Seneki. Minęły dwa tysiące lat od jej napisania, a nadaj pozostaje klasykiem gatunku sztuk o zemście. Postaramy się uniknąć spoilerów: przedstawiony cytat pochodzi ze sceny, w której Atreus próbuje wciągnąć swojego znienawidzonego brata Tiestesa w okrutną pułapkę, ofiarując mu kuszące i hojne dary. Początkowo — ku kompletnemu zdumieniu swego wroga — Tiestes odmawia.Zwykle jesteśmy zaskoczeni, gdy ktoś odrzuca kosztowny podarunek, zaszczytne stanowisko lub sukces. Generał William T. Sherman zdecydowanie odrzucał propozycje udziału w wyborach prezydenta Stanów Zjednoczonych. W pewnym momencie stwierdził: „Nie przyjmę nominacji i nie obejmę urzędu, jeśli zostanę wybrany”. Gdyby jego przyjaciel UlyssesS. Grant wydał tego rodzaju „oświadczenie shermanowskie” (jak obecnie czasem nazywane są tego rodzaju odmowy), z pewnością uniknąłby katastrofalnych wydarzeń, które zrujnowały jego wizerunek. Mimo początkowych obaw Tiestes ostatecznie ulega pokusie i namowom do przyjęcia „darów losu”, które okazują się prowadzącą do tragedii pułapką. Nie każda okazja niesie ze sobą niebezpieczeństwa, jednak cytowana sztuka ma nam
przypominać, że pociąg do nowości i błyskotek może prowadzić do problemów.Pokaż całość

Stoicyzm na dziś - 9 kwietnia - Sprawdzaj swoje odczucia

„Od samego początku ćwicz się w reagowaniu na każde przykre wyobrażenie słowami: »Jesteś tylko wrażeniem, a nie tym, czym zdajesz się być«. Następnie zbadaj i oceń to wyobrażenie według własnych reguł. Pierwsza i najważniejsza z nich dotyczy tego, czy rzecz jest zależna od ciebie, czy niezależna. Jeśli niezależna, bądź gotów zareagować słowami: »Nie ma ona dla mnie żadnego znaczenia«”.— Epiktet, Diatryby, 1.5

W nadmiernie analitycznym świecie zasad i procesów niektórzy promują odwrotne podejście. Śmiali przywódcy „ufają intuicji”. Duchowy guru twierdzi, że należy „pozwolić kierować sobą ciału”. Przyjaciel próbujący pomóc nam w podjęciu trudnejdecyzji pyta: „Co czujesz w środku?”. Takie podejście do podejmowania decyzji jest sprzeczne z wieloma studiami przypadków, w których instynktowne wybory doprowadziły do problemów. Nasze zmysły nieustannie sięmylą! Ponieważ jesteśmy zwierzętami podlegającymi sile powolnej ewolucji, wykształciliśmy rozmaite heurystyki,uprzedzenia i reakcje emocjonalne, które mogły sprawdzać się na sawannie, ale we współczesnym świecie przynoszą efektprzeciwny do zamierzonego.Jednym z aspektów stoicyzmu jest kultywowanie świadomości, która umożliwia zatrzymanie się i przeanalizowanie własnych wrażeń zmysłowych, zakwestionowanie ich trafności oraz uwzględnianie tylko pozytywnych i konstruktywnych odczuć.Naturalnie kusząca jest myśl, by zrezygnować z dyscypliny oraz porządku i zacząć kierować się uczuciami. To, co wydaje się słuszne teraz, nie zawsze przechodzi próbę czasu, na co dowodem może być to, że żałujemy wielu czynów z czasów młodości. Dlatego nie wierz ślepo zmysłom. Powtórzmy jeszcze raz: ufaj, ale zawsze kontroluj.

#Pokaż całość

Stoicyzm na dziś - 8 kwietnia - Cena przyjmowania fałszywek

„W kwestii pieniędzy, gdzie jasno widzimy nasz interes,rozwinęliśmy całą sztukę badania ich wartości przez znawcę [...] podobnie jak poświęcamy wiele uwagi rzeczom, które mogą wprowadzić nas w błąd. Jeśli ednak chodzi o rządzące nami zasady, ziewamy i zasypiamy, akceptując wszelkie pozory bez zwracania uwagi na koszty”.— Epiktet, Diatryby, 1.20.8; 11

Gdy monety były dużo bardziej prymitywne, ludzie musieli poświęcać dużo czasu na sprawdzenie, czy otrzymane pieniądze są prawdziwe. Greckie słowo dokimazein oznacza„oznaczanie próby”, czyli badanie jakości kruszcu. Handlarze często byli w tym tak dobrzy, że potrafili sprawdzić monetę,rzucając nią o twardą powierzchnię i słuchając wydanego dźwięku. Jednak nawet dziś, gdy ktoś wręczy Ci stuzłotowy banknot, możliwe, że pocierasz go między palcami lub podnosisz pod światło, aby się upewnić, że nie jest fałszywy.I tyle zachodu o jakąś wymyśloną walutę — wynalazek społeczeństwa. Ta metafora ma Ci pokazać, jak wiele wysiłku wkładamy w upewnianie się, że pieniądze są prawdziwe,podczas gdy mniej wagi przykładamy do badania myśli lub założeń mających wpływ na nasze życie. Jednym z takich paradoksalnych założeń jest to, że duża ilość pieniędzy sprawi,iż będziesz bogaty. Inne dotyczy tego, że skoro wiele osób w coś wierzy, musi to być prawdą.Powinniśmy sprawdzać takie przekonania równie starannie jak pracownik kantoru pieniądze. Wynika to z tego, że — jak przypomina nam Epiktet — „Pierwszym i najważniejszym zadaniem filozofa jest badać i oceniać postrzeżenia oraz nie podejmować działań na podstawie tych nieprzebadanych”.

#Pokaż całość

Stoicyzm na dziś - 7 kwietnia - Bądź gotów zmienić zdanie

„Są dwie rzeczy, które trzeba wykorzenić z ludzi:arogancja i nieufność. Arogancja rodzi przekonanie, że się niczego więcej już nie potrzebuje. Nieufność oznacza przeświadczenie, że w natłoku okoliczności nie da się znaleźć szczęścia”.— Epiktet, Diatryby, 3.14.8

Często zaczynamy projekt z przekonaniem, że dokładnie wiemy,jak się potoczy. Nieraz poznajemy kogoś i sądzimy, że świetnie wiemy, jaka jest ta osoba. Jednak równie często te założenia okazują się całkowicie błędne. To dlatego powinniśmy walczyć z naszymi uprzedzeniami i wstępnymi założeniami. Są one ciężarem. Zadaj sobie następujące pytania: Czego nie uwzględniłem? Dlaczego coś jest takie, a nie inne? Czy jestem częścią problemu, czy rozwiązania? Czy możliwe, że się mylę? Szczególną uwagę zwróć na to, czego nie wiesz, a następnie porównaj to z dostępną Ci wiedzą. Jeśli w stoicyzmie istnieje jedna podstawowa nauka, jest nią to,że nie jesteśmy tak inteligentni i mądrzy, jak nam się wydaje. Jeżeli chcesz zdobyć mądrość, pamiętaj, że wynika ona z zadawania pytań i skromności, a nie — jak wiele osób lubi sądzić — z pewności, braku zaufania i arogancji.

#Pokaż całość

Stoicyzm na dziś - 6 kwietnia - Przygotuj się na negatywizm

„Gdy wstajesz o poranku, powiedz sobie: zetknę się z natrętami, egoistami, kłamcami, zazdrośnikami i wariatami. Wszyscy oni dotknięci są wadami, gdyż nie znają różnicy między dobrem a złem. Ponieważ ja rozumiem piękno dobra i brzydotę zła, wiem, że owi grzesznicy są do mnie podobni [...] i że żaden z nich nie może wyrządzić mi krzywdy ani wciągnąć mnie w brzydotę. Nie mogę też złościć się na mych krewnych ani ich nienawidzić. Jesteśmy bowiem stworzeni do współpracy”.— Marek Aureliusz, Rozmyślania, 2.1

Pewne jest, że w którymś momencie dnia zetkniesz się z osobą, która zachowuje się jak dupek (każdemu zdarza się tak postępować). Pytanie brzmi: Czy będziesz na to gotowy? To ćwiczenie przywodzi na myśl żart osiemnastowiecznego pisarza i autora aforyzmów Nicolasa Chamforta, który stwierdził, że jeśli „każdego ranka połkniesz żabę”, uodpornisz się na wszystkie inne obrzydliwości, na jakie możesz się natknąć przez resztę dnia. Czy nie lepiej od razu po przebudzeniu uświadomić sobie, że ludzie często zachowują się w egoistyczny lub prostacki sposób (połknięcie żaby), niż przeżuwać to przez cały dzień? Jest też drugi aspekt tej sytuacji, a także druga część cytatu Marka Aureliusza: „Nikt mnie bowiem nie uwikła w brzydotę. Nie mogę też czuć gniewu wobec krewnego ani go nienawidzić”. Opisane przygotowania mają prowadzić do tego,by nikogo z góry nie przekreślać. Możliwe, że dzięki przygotowaniom będziesz potrafił zachowywać się cierpliwie,wielkodusznie i ze zrozumieniem.

#Pokaż całość

Stoicyzm na dziś - 5 kwietnia - Ufaj, ale kontroluj

„Przede wszystkim nie pozwól, aby poniosła cię siła wyobrażenia. Powiedz mu: »Poczekaj chwileczkę, niech zobaczę, czym jesteś i skąd się wziąłeś; pozwól, że cię sprawdzę«”.— Epiktet, Diatryby, 2.18.24

Jedną ze wspaniałych cech umysłu jest szybkość, z jaką potrafimy rozumieć i kategoryzować rzeczy. Malcolm Gladwell w książce Błysk! pisze, że nieustannie podejmujemy błyskawiczne decyzje na podstawie wiedzy i lat doświadczeń oraz że tę samą umiejętność wykorzystujemy do potwierdzania naszych uprzedzeń, stereotypów i założeń. Naturalnie pierwszy z tych typów myślenia jest źródłem siły, natomiast drugi to nasza wielka słabość.Tracimy bardzo niewiele, poświęcając czas na refleksję nad własnymi myślami. Czy sytuacja rzeczywiście jest aż tak zła? Co tak naprawdę wiem o tym człowieku? Dlaczego żywię do niego tak silne uczucia? Czy lęk jest pomocny w tej sytuacji? Co tak wyjątkowego jest w ______?Warto zadawać sobie takie pytania i, zgodnie z rekomendacjami Epikteta, analizować odczucia. Dzięki temu zmniejszamy ryzyko, że wrażenia nas „poniosą” lub że dokonamy wyboru na podstawie błędnych lub nieobiektywnych odczuć. Nadal możemy posługiwać się instynktem, przy czym zawsze powinniśmy, jak mówi rosyjskie przysłowie, „ufać, ale kontrolować”.

#Pokaż całość

Stoicyzm na dziś - 2 kwietnia - Uważaj na to, co do siebie dopuszczasz

„Każdego dnia twe święte zasady są niszczone przez dramat, walkę, przerażenie, otępienie i służalczość, które twój umysł bezkrytycznie akceptuje i którym pozwala się wśliznąć”.— Marek Aureliusz, Rozmyślania, 10.9

Znacznie trudniej jest postępować właściwie w otoczeniu ludzi o niskich standardach. Znacznie trudniej jest zachować pozytywne nastawienie i empatię w obliczu kreowanej przez telewizję negatywnej wizji świata. Znacznie trudniej jest skoncentrować się na własnych sprawach, gdy jesteśmy rozpraszani dramatami i konfliktami innych. Niezależnie od tego, jak bardzo będziemy starali się unikać takich wpływów, czasem będziemy na nie narażeni. Jednak nic nie zmusza nas do tego, abyśmy pozwalali im wnikać do naszych umysłów. Możemy wystawić straże i zdecydować, kogo wpuścimy do środka. Nawet gdy nieproszeni goście zjawią się u Twoich drzwi, nie musisz zapraszać ich na obiad. Nie możesz pozwolić takim gościom wniknąć do swojego umysłu.

#Pokaż całość

toicyzm na dziś - 1 kwietnia - Kolor Twoich myśli

„Twój umysł jest kształtowany przez to, o czym częstomyślisz, ponieważ ludzka dusza nabiera barwywyobrażeń”.— Marek Aureliusz, Rozmyślania, 5.16

Jeśli przez wystarczająco długi czas będziesz każdego dnia zginał ciało w pozycji siedzącej, doprowadzisz do zmian w krzywiznach kręgosłupa. Lekarz na podstawie radiogramu (lubautopsji) potrafi stwierdzić, czy dana osoba zarabiała na życie, siedząc przy biurku. Jeśli każdego dnia wciskasz stopy wwąskie wizytowe obuwie, z czasem dostosują się one do tej formy. To samo dotyczy umysłu. Jeśli stale przyjmujesz negatywnypunkt widzenia, wkrótce wszystko, z czym się zetkniesz, też będzie Ci się takie wydawać. Zamknij swój umysł, a staniesz sięograniczony. Pokoloruj go nieodpowiednimi myślami, a Twojeżycie przyjmie takie właśnie barwy.

#Pokaż całość

Stoicyzm na dziś - 31 marca - Jesteś produktem swojego wychowania

„Dążyć do czegoś, co niewykonalne, to szaleństwo. Jednak nikczemni ludzie nie potrafią robić nic innego”.— Marek Aureliusz, Rozmyślania, 5.17

Pies, któremu właściciel pozwala gonić za samochodami, będzie to robił. Dziecko, któremu nie są stawiane żadne granice, będzie zepsute. Inwestor bez dyscypliny nie jest inwestorem,tylko hazardzistą. Umysł, który się nie kontroluje i nie rozumie, że posiada siłę pozwalającą na zarządzanie nim samym, będzie miotał się szarpany zewnętrznymi wydarzeniami i niepoddawanymi refleksji impulsami. Na pewno nie chcesz, aby Twój jutrzejszy dzień tak wyglądał.Dlatego musisz o tym pamiętać. Musisz zacząć ćwiczenia i wyrobić nawyki, aby wyeliminować ignorancję i brak dyscypliny. Dopiero wtedy będziesz mógł zmienić swoje zachowania i czyny. Dopiero wtedy przestaniesz gonić za niemożliwymi, krótkowzrocznymi i niepotrzebnymi celami.

#Pokaż całość

Stoicyzm na dziś - 30 marca - Rozsądek we wszystkim

„Zajmij się rozumem własnym, wszechświata i bliźniego. Swoim, aby był sprawiedliwy; wszechświata,aby pamiętać o swoim w nim miejscu; bliźniego, aby się dowiedzieć, czy jest nieświadomy, czy oparty na słusznej wiedzy — nie zapominaj przy tym, że jego umysł podobny jest do twojego”.— Marek Aureliusz, Rozmyślania, 9.22

Jeśli naszym życiem nie kieruje rozsądek, to co nim rządzi? Impulsy? Kaprysy? Dostosowywanie się do innych? Bezrefleksyjne nawyki? Smutne jest to, że gdy analizujemy dawne zachowania, często okazuje się, iż sterują nami właśnie te rzeczy. Widzimy, że nie działamy świadomie lub celowo, a kierują nami siły, których nawet nie próbujemy zrozumieć. Jest też tak, że najczęściej właśnie takich zachowań żałujemy.

#Pokaż całość

Stoicyzm na dziś - 26 marca - Co rządzi rozumem, który Tobą kieruje?

„W jaki sposób twój rozum zarządza sam sobą? W tym leży klucz do wszystkiego. Wszystko pozostałe,nieważne, czy zależne od twych wyborów, czy nie, to tylko martwica i dym”.— Marek Aureliusz, Rozmyślania, 12.33

Rzymski satyryk jest znany z pytania Quis custodiet ipsos custodes? (czyli „któż kontrolować będzie kontrolerów?”). W pewnym sensie o to samo pyta Marek Aureliusz. Ty też możesz zadawać sobie to pytanie w ciągu dnia. Co wpływa na rozum,który kieruje Twoim życiem? Wymaga to zastanowienia się nad tematami takimi jak biologia ewolucyjna, psychologia, neurologia, a nawet podświadomość.To właśnie te głębsze siły kształtują nawet najbardziej zdyscyplinowane i racjonalne umysły. Możesz być najbardziej cierpliwym człowiekiem na świecie, jeśli jednak naukowcy wykażą, że z pustym żołądkiem podejmujemy złe decyzje, okaże się, iż w pewnych sytuacjach cierpliwość jest nieprzydatna.Dlatego nie ograniczaj się do stoicyzmu, ale badaj też siły na pędzające. Dowiedz się, co leży u podstaw filozofii, którą studiujesz. Odkryj, jak funkcjonują ciało i umysł. Warto zrozumieć nie tylko sam sterujący człowiekiem rozum — czyli kontrolera — ale też wszystko, co nim rządzi.

#Pokaż całość

Stoicyzm na dziś - 25 marca - Bogactwo i wolność są za darmo

„[...] wolność zdobędziesz nie przez napełnianie serca pragnieniami, ale rezygnacją z nich”.— Epiktet, Diatryby, 4.1.175

Są dwa rodzaje bogactwa: zdobywać wszystko, czego się pragnie, lub chcieć wszystkiego, co się ma. Które rozwiązanie jest łatwiejsze tu i teraz? Podobnie jest z wolnością. Jeśli stale narzekasz i walczysz o więcej, nigdy nie będziesz wolny. Co by było, gdybyś potrafił odnaleźć zasoby wolności, które już posiadasz, i skupić się na nich? Stałbyś się wolny tu i teraz.

#Pokaż całość