O leżącej przy grodzisku wsi Stara Łomża mamy pierwsza wzmiankę dopiero z 1410 roku, a następną z Metryki Kazachskiej z 1429 roku. Warto zaznaczyć, ze nazwanie wsi Łomża Stara mogło nastąpić dopiero wtedy, gdy powstała miejscowość nowa w stosunku do miejscowości poprzedniej.

W latach dwudziestych ubiegłego stulecia powstało w Nowogrodzie koło Łomży Muzeum Kurpiowskie. Jego założycielem był Adam Chętnik, etnograf i działacz społeczny. Jest to jedno z dwóch najstarszych w naszym kraju muzeów na wolnym powietrzu. Idea stworzenia Muzeum Kurpiowskiego powstała w 1919 roku.

Najstarsze zabytki złotnictwa datują się z przełomu w. XV i XVI. Tworzy je grupa trzech kielichów: jeden za­chowany w Drozdowie, dwa pozostałe w Łomży. Do dzieł klasy europejskiej należy manierystyczna puszka z ostatniej ćwierci w. XVI, przechowywana w skarbcu kate­dry łomżyńskiej.

Na początku XIX wieku było w Łomży 4 kościoły: parafialny, pw. św. Michała, kościół pojezuicki, klasztor kapucynów i panien Benedyktynek. Dwa ostatnie służyły tylko i wyłącznie wymienionym zakonom. Kościół św. Michała zbudowano w latach 1504 – 1525, był z cegły trzynawowy, długi na 53 m, szeroki 23 m, w najwyższych punktach sklepienia 19 m [...]