Wpis z mikrobloga

tl;dr: Ustawa PISu nowelizująca ustawę o ustroju sądów powszechnych nie pozwala Ministrowi Sprawiedliwości na wymianę prezesów sądów bez uzyskania wiążącej opinii KRS.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 nowelizacji "prezesi i wiceprezesi sądów powołani na podstawie przepisów ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu dotychczasowym, mogą zostać odwołani przez Ministra Sprawiedliwości, w okresie nie dłuższym niż 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, bez zachowania wymogów określonych w art. 27 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą"

Sięgając do powołanego w tym przepisie art. 27:
§ 1. Prezes i wiceprezes sądu mogą być odwołani przez Ministra Sprawiedliwości w toku kadencji w przypadku:
1) rażącego lub uporczywego niewywiązywania się z obowiązków służbowych;
2) gdy dalszego pełnienia funkcji nie da się pogodzić z innych powodów z dobrem wymiaru sprawiedliwości;
3) stwierdzenia szczególnie niskiej efektywności działań w zakresie pełnionego nadzoru administracyjnego lub organizacji pracy w sądzie lub sądach niższych;
4) złożenia rezygnacji z pełnionej funkcji.
§ 2. Odwołanie prezesa albo wiceprezesa sądu następuje po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Sądownictwa. Zamiar odwołania, wraz z pisemnym uzasadnieniem, Minister Sprawiedliwości przedstawia Krajowej Radzie Sądownictwa w celu uzyskania opinii.
§ 3. Występując o opinię do Krajowej Rady Sądownictwa Minister Sprawiedliwości może zawiesić prezesa albo wiceprezesa sądu w pełnieniu czynności. Przepis art. 22b § 2 stosuje się odpowiednio.
§ 4. Negatywna opinia Krajowej Rady Sądownictwa dotycząca odwołania prezesa sądu jest dla Ministra Sprawiedliwości wiążąca, jeżeli uchwała w tej sprawie została podjęta większością dwóch trzecich głosów.
§ 5. Niewydanie opinii przez Krajową Radę Sądownictwa w terminie trzydziestu dni od dnia przedstawienia przez Ministra Sprawiedliwości zamiaru odwołania prezesa albo wiceprezesa sądu nie stoi na przeszkodzie odwołaniu.
§ 6. W przypadku złożenia przez prezesa albo wiceprezesa sądu rezygnacji z pełnionej funkcji w toku kadencji, Minister Sprawiedliwości odwołuje go bez zasięgania opinii, o której mowa w § 2."

W tym momencie okazuje się, że pogrubione słowo wymogi ma kolosalne znaczenie. Dlaczego? W celu odpowiedzi na to pytanie musimy dokonać wykładni przepisu art. 17 nowelizacji. Wykładnia składa się z trzech etapów: wykładni językowej, celowościowej i systemowej.

Wykładnia językowa polega na dosłownym rozumieniu treści przepisu - jeśli mamy podaną definicje danego wyrażenia w tzw. słowniczku ustawowym - wtedy korzystamy z niej, jeśli nie - znaczenie wyrazów składających się na normę ustalamy za pomocą słownika języka polskiego.

Patrząc na definicje słowa "wymóg" otrzymujemy następujące znaczenie:
wymóg «warunek lub zespół warunków, którym ktoś lub coś musi odpowiadać»
https://sjp.pwn.pl/sjp/wymog;2539892.html

W tym momencie pojawia się zasadnicze pytanie: czy zasięganie opinii Krajowej Rady Sądownictwa przez Ministra Sprawiedliwości jest wymogiem na gruncie definicji słownikowej tego pojęcia?

Nie wydaję mi się. Zwrot wymóg odnosić można tylko do przesłanek zawartych w art. 27 §1 zmienianej ustawy, który określa wymogi, przez których zaistnienie można uruchomić procedurę odwołania prezesa sądu

Postępowania zawartego w przepisach §2-6 art. 27 nie można w żaden sposób uznać za wymóg - jest to tryb odwołania prezesa sądu. Spójrzmy na znaczenie językowe pojęcia "tryb" i "procedura"

tryb
1. «procedura»
2. «obracające się koło o zębatym brzegu, będące częścią niektórych mechanizmów»
3. «kategoria gramatyczna służąca do wyrażenia za pomocą form czasownika stosunku osoby mówiącej do treści zdania»
4. «durowa lub molowa odmiana każdej tonacji, skali, gamy lub każdego akordu»
https://sjp.pwn.pl/sjp/tryb;2578791.html

procedura «określone reguły postępowania w jakiejś sprawie, zwykle o charakterze urzędowym lub prawnym»
https://sjp.pwn.pl/sjp/procedura;2572498.html

Patrząc na definicje tych słów i porównując treść przepisów art. 27 §1-6, w sposób oczywisty widać, że w §1 tego artykułu są określone wymogi, które pozwalają zapoczątkować tryb odwołania uregulowany w §2-6.

Dla przykładu: w ustawie z dnia 23 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w art. 1 ust. 2 podaje się wymogi, które należy brać pod uwagę w planowaniu przestrzennym. W art. 15 z kolei określa się procedurę uchwalania planu miejscowego, której częścią jest uzyskania przez organ wykonawczy gminy niezbędnych uzgodnień od innych organów. Analogia jest jasna: wymagania to przesłanki; uzgadnianie/opiniowanie to procedura.

Sięgając do wykładni celowościowej należy mieć na uwadze, że można dokonywać wykładni norm prawnych rozszerzając albo zwężając ich znaczenie, albo też pozostawiając przepis w brzmieniu wynikającym z wykładni językowej. Przy czym powszechnie uważa się, że wykładni rozszerzającej można poddawać normy prawne nadające uprawnienia obywatelom, z kolei normy prawne nadające kompetencje organom administracji (a takim organem jest Minister Sprawiedliwości) nie mogą być poddawane takiej wykładni, a co za tym idzie nie można domniemywać kompetencji na podstawie przepisu upoważniającego. Co w przypadku twierdzenia, że na podstawie przepisu art. 17 nowelizacji nie trzeba uzyskiwać opinii KRS jest właśnie wykładnią rozszerzającą, bo zwiększa się bez podstawy prawnej kompetencje organu administracji.

Wykładnia systemowa obejmuje analizę położenia przepisu w obrębie systemu prawa, jak i samej ustawy więc nie będzie w przedmiotowym przypadku brana pod uwagę.

Wynika więc z tego jasno, że Minister Sprawiedliwości, owszem, może odwołać wszystkich prezesów sądów bez patrzenia na wymagania stawiane przez art. 27 §1, jednakże nie może tego zrobić bez uzyskania opinii KRS, a musimy pamiętać, że zgodnie z §4 komentowanego przepisu: "negatywna opinia Krajowej Rady Sądownictwa dotycząca odwołania prezesa sądu jest dla Ministra Sprawiedliwości wiążąca, jeżeli uchwała w tej sprawie została podjęta większością dwóch trzecich głosów".

Podsumowując: w przypadku gdyby Prezydent podpisał ustawę o KRS, przepis ten nie miałby żadnego doniosłego skutku, bo KRS i tak byłby obsadzony przez większość parlamentarną. Jednakże na skutek ostatnich wydarzeń okazuje się, że Ziobro bez tej ustawy nie jest w stanie przeprowadzić reformy. Żeby tak było, prawidłowe brzmienie art. 17 nowelizacji, pozwalające na złożenie z funkcji prezesa sądu bez konsultacji z KRS powinno zawierać sformułowanie "bez zachowania wymogów i trybu określonego w art. 27". ( ͡° ͜ʖ ͡°)

Najważniejsze założenie reformy z punktu widzenia PISu jest więc niemożliwe w obecnym stanie prawnym do zrealizowania. Szkoda, że i tak to pewnie nie będzie stało na przeszkodzie do zrealizowania tego planu. ( ͡° ʖ̯ ͡°)

#polityka #neuropa #bekazpisu #4konserwy #prawo
  • 7
@drago444: @chamik: Ja wiem, że mają to w dupie. Ale zakładając, że zdecydują się to zrobić, a dotychczasowi prezesi sądów stwierdzą, że to oni mają to w dupie, bo odwołano ich niezgodnie z prawem to co zrobią? Policje na nich napuszczą? Przecież wtedy wjedzie Unia Europejska i wyjedzie cały biznes, bo kto chciałby robić interesy w kraju, w którym usuwa się sędziów siłą.