[roundy-challenge]

Codzienne ciekawostki - nauka, społeczeństwo i zdrowie #codzienneciekawostki #gruparatowaniapoziomu #nauka #swiatnauki #spoleczenstwo #ciekawostki #zdrowie #srodowisko #edukacja
Uwaga: Streszczenia i tłumaczenia mogą być niedokładne, dlatego zawsze podaję link do artykułów żródłowych.

Oskarżona w sprawie Slender Mana odcięła bransoletkę monitorującą i opuściła dom grupowy
Morgan Geyser, oskarżona w sprawie Slender Mana z 2014 roku, odcięła swoją elektroniczną bransoletkę monitorującą i opuściła dom grupowy w Madison w stanie Wisconsin, co spowodowało rozpoczęcie poszukiwań przez policję. Geyser otrzymała warunkowe zwolnienie na początku tego roku, ale musiała mieszkać w domu grupowym w celu leczenia zaburzeń psychotycznych. Władze i jej adwokat nakłonili ją do zgłoszenia się, podkreślając konsekwencje prawne, jakie poniesie, jeśli otrzyma pomoc w ukryciu się.
źródło: www.jsonline.com

Naukowcy rozwiązują zagadkę pochodzenia „wiecznych chemikaliów” PFAS w zanieczyszczeniu wody w Karolinie Północnej
Naukowcy z Duke University zidentyfikowali lokalną fabrykę tekstyliów jako źródło niezwykle wysokiego poziomu prekursorów PFAS zanieczyszczających wodę w Karolinie Północnej. Te prekursory nanocząsteczek, uwalniane w stężeniach milion razy przekraczających limity EPA, przekształcały się w szkodliwe PFAS podczas oczyszczania ścieków i gromadziły się w biosolidsach stosowanych jako nawóz, stwarzając długoterminowe zagrożenie dla środowiska. Odkrycie to doprowadziło do zmian w praktykach dotyczących zrzutów przemysłowych, co znacznie zmniejszyło zanieczyszczenie PFAS w dolnym biegu rzeki, ale nadal istnieją obawy dotyczące trwałości tych substancji chemicznych w środowisku.
źródło: pratt.duke.edu

Organizatorzy pracowników dorywczych protestują przed sklepem Home Depot, wywierając presję na usunięcie ICE ze swoich placówek.
Członkowie społeczności i organizatorzy protestowali przed sklepem Home Depot w Monrovii, domagając się od firmy zaprzestania przeprowadzania przez ICE nalotów imigracyjnych w jej placówkach, po śmierci robotnika dorywczego uciekającego przed takim nalotem. Demonstracja obejmowała akcję, podczas której wolontariusze kupowali i zwracali skrobaczki do lodu, aby symbolicznie wywrzeć presję na Home Depot, by zaprzestało zezwalania na działania imigracyjne na terenie swoich placówek. Home Depot oświadczyło, że nie współpracuje z ICE i przestrzega wszystkich przepisów, podczas gdy organizatorzy podkreślali moralną konieczność ochrony pracowników imigracyjnych, którzy są zależni od tych miejsc pracy.
źródło: www.latimes.com

Mężczyzna przygotowuje się do zakończenia 27-letniej podróży dookoła świata
Karl Bushby, były spadochroniarz, przygotowuje się do ukończenia swojej nieprzerwanej podróży dookoła świata, którą rozpoczął w 1998 roku. Po pokonaniu wielu wyzwań, w tym problemów wizowych, kryzysów finansowych i niebezpiecznych spotkań, pozostało mu mniej niż 2000 mil, a do swojego rodzinnego miasta Hull zamierza powrócić do września 2026 roku. Po 27 latach podróży Bushby zastanawia się nad trudnością powrotu do domu i rozpoczęcia nowego etapu życia.
źródło: www.bbc.com

Przełomowe badania pozwalają odkryć sposób na „zrestartowanie” oka i przywrócenie zaburzonego widzenia
Naukowcy z MIT odkryli metodę przywracania wzroku myszom z niedowidzeniem (leniwym okiem) poprzez tymczasowe znieczulenie siatkówki, skutecznie „restartując” oko do wczesnego stadium rozwoju i umożliwiając mózgowi odzyskanie reakcji wzrokowej. To przełomowe odkrycie może doprowadzić do opracowania nowych metod leczenia niedowidzenia u dorosłych, które dotychczas można było leczyć tylko w okresie niemowlęcym. Badanie podkreśla potencjał wyciszenia niedowidzącego oka w celu przywrócenia zrównoważonego dopływu informacji wzrokowych do mózgu.
źródło: www.the-independent.com

Pojedyncza 30-minutowa sesja aktywności fizycznej daje natychmiastowe efekty przeciwdepresyjne
Nowe badania pokazują, że pojedyncza 30-minutowa sesja umiarkowanych ćwiczeń fizycznych może szybko złagodzić objawy depresji zarówno u ludzi, jak i myszy, poprzez zwiększenie poziomu hormonu adiponektyny, który poprawia plastyczność mózgu w przedniej korze zakrętu obręczy. Hormon ten aktywuje określone neurony i wywołuje zmiany molekularne sprzyjające tworzeniu nowych połączeń neuronowych, co prowadzi do poprawy nastroju. Odkrycia te podkreślają znaczenie ćwiczeń fizycznych jako dostępnej, niedrogiej metody natychmiastowego łagodzenia objawów depresji oraz potencjalnego zapobiegania jej wystąpieniu.
źródło: www.psypost.org

Niewiadoma dotąd linia ludzka przetrwała 8000 lat w środkowej części południowego stożka Ameryki Południowej, wynika z badań
Nowe badania przeprowadzone przez naukowców z Harvardu pozwoliły zidentyfikować nieznaną dotąd grupę ludzi, genetycznie odrębną od swoich sąsiadów, która przetrwała co najmniej 8000 lat w środkowej części południowego stożka Ameryki Południowej, zwłaszcza w Argentynie. W ramach badań przeanalizowano DNA 238 starożytnych osobników, ujawniając spójne, jednorodne pochodzenie z niewielką mieszanką międzyregionalną, pomimo różnorodności kulturowej i językowej. Ten rozszerzony zbiór danych dotyczących starożytnego DNA pozwala pogłębić zrozumienie historii ludzkości i wzorców migracji w tym regionie.
źródło: www.sciencealert.com

Kobieta z epoki wikingów pochowana z muszlami św. Jakuba na ustach intryguje archeologów
Archeolodzy w Norwegii odkryli pochówek z IX wieku, pochodzący z epoki wikingów, zawierający zwłoki kobiety pochowanej z dwoma dużymi muszlami św. Jakuba umieszczonymi na ustach, co stanowiło nieznany dotąd rytuał w przedchrześcijańskiej Norwegii. W pochówku znaleziono również typową biżuterię wikingów oraz kości ptaków, jednak symboliczne znaczenie muszli św. Jakuba pozostaje niejasne, co skłania do dalszych analiz, w tym badań DNA, aby dowiedzieć się więcej o tej osobie i jej ewentualnym pokrewieństwie z innym szkieletem znalezionym w pobliżu.
źródło: www.livescience.com

Pierwiastki ziem rzadkich po raz pierwszy wykryte w roślinie – paproci Blechnum orientale
Naukowcy odkryli, że paproć Blechnum orientale może gromadzić i magazynować pierwiastki ziem rzadkich (REE), tworząc kryształy REE w swoich tkankach, co jest procesem dotychczas nieobserwowanym u roślin. Odkrycie to sugeruje nową, zrównoważoną metodę fitogórnictwa, która może zrewolucjonizować wydobycie metali krytycznych wykorzystywanych w czystej energii i zastosowaniach high-tech, potencjalnie zmniejszając wyzwania środowiskowe i geopolityczne związane z tradycyjnym wydobyciem.
źródło: www.sciencealert.com

Badania pokazują, że orangutany nie są w stanie opanować złożonej diety bez wiedzy kulturowej.
Kompleksowe badania oparte na długoterminowych danych behawioralnych i modelowaniu opartym na agentach pokazują, że dzikie orangutany sumatrzańskie w dużym stopniu polegają na uczeniu się społecznym, w tym na obserwacji swoich matek i rówieśników, aby rozwinąć swój bogaty repertuar żywieniowy obejmujący prawie 250 produktów spożywczych. Badania wykazują, że bez mechanizmów uczenia się społecznego, takich jak obserwacja i bliskie kontakty, orangutany nie są w stanie osiągnąć tak szerokiego repertuaru pokarmowego jak dorosłe osobniki do czasu osiągnięcia niezależności, co wskazuje, że ich dieta jest repertuarem zależnym od kultury, niezbędnym do przetrwania. Odkrycie to podkreśla, że przekazywanie wiedzy kulturowej ma kluczowe znaczenie nie tylko dla ludzi, ale także dla orangutanów, co wpływa na zrozumienie ewolucji naczelnych i strategii ochrony.
źródło: www.nature.com

Sekwencjonowanie RNA pojedynczych komórek wykazało, że interwencja dietetyczna z wykorzystaniem kimchi moduluje komórki prezentujące antygeny oraz komórki T CD4⁺ u ludzi.
W trwającym 12 tygodni randomizowanym badaniu z podwójnie ślepą próbą i kontrolą placebo, w którym zastosowano sekwencjonowanie RNA pojedynczych komórek, wykazano, że spożywanie kimchi wzmacnia funkcję komórek prezentujących antygeny i selektywnie moduluje różnicowanie komórek T CD4⁺ bez ogólnej aktywacji układu odpornościowego. Badanie wykazało, że spożywanie kimchi reguluje w górę ekspresję genów MHC klasy II poprzez szlak JAK/STAT1–CIITA, promując homeostazę immunologiczną oraz potencjalne korzyści dla utrzymania zdrowia immunologicznego i zapobiegania zaburzeniom związanym z układem odpornościowym. Odkrycia te podkreślają rolę kimchi jako funkcjonalnego immunomodulatora w diecie, który ma ukierunkowany wpływ na funkcje odpornościowe człowieka.
źródło: www.nature.com