Vel Pewna korespondentka Rady spytała, czy po wyjściu za mąż może połączyć swoje nazwisko panieńskie z nazwiskiem męża cząstką vel. Odpowiedziała jej sekretarz Rady:
[...] „vel” to łacińskie słowo, znaczące „albo”, „czyli”. Jeśli występuje z dwoma nazwiskami, to wskazuje na to, że ktoś używał (lub używa) tych dwóch nazwisk; zwykle przynajmniej jedno z nich jest fałszywe albo celowo zmienione po to, by jego właściciel mógł ukryć tożsamość. Tak więc posługiwanie się nazwiskami połączonymi słówkiem „vel” nie wywołuje zbyt dobrych skojarzeń; współcześnie zresztą konstrukcję typu „Iksiński vel Igrekowski” spotkać można głównie w komunikatach policyjnych i w kronice kryminalnej; dzisiejsza choćby „Gazeta Wyborcza” zamieszcza reportaż o szajce oszustów, w którym czytamy „Każdy wręczał oszustowi klucze już pierwszego dnia. Cebula vel Kurak chciał je dostać szybko […]”.
Kobieta, która po wyjściu za mąż chce pozostać (przynajmniej częściowo) przy swoim nazwisku panieńskim, łączy je za pomocą łącznika (kreseczki) z nazwiskiem męża, np. „Jadwiga Jankowska-Cieślak”. Jeśli po ślubie przyjęła tylko nazwisko męża, lecz z jakichś powodów ona lub ktoś inny chce zaznaczyć, jak brzmiało jej nazwisko panieńskie, to stosuje jedną z trzech formuł – „Magdalena Samozwaniec de domo Kossak”, „Magdalena z Kossaków Samozwaniec”, „Magdalena Samozwaniec, z domu Kossak”. Żadna z tych konstrukcji nie jest jednak stosowana w oficjalnych dokumentach.
Kobieta, która po raz drugi wyszła za mąż i chce nosić nazwisko drugiego męża, może je także połączyć łącznikiem z nazwiskiem pierwszego męża (np. „Maria Pawlikowska-Jasnorzewska”) lub też przyjąć tylko to nowe nazwisko. Jeśli z jakichś powodów ona lub ktoś inny chce wskazać na to, że używała również innego nazwiska po poprzednim mężu, to także nie łączy dwu nazwisk „mężowskich” słówkiem „vel”, lecz wyrażeniem „primo voto” (np. „Maria Iksińska primo voto Igrekowska”).
@macgar: Nazwisko z "vel" brzmi jak arystokracja. Mam sąsiadów o nazwisku tym łącznikiem. Na szlachtę nie wyglądają tym bardziej że to zwykłe postkomunistyczne osiedle mieszkaniowe.
np. Szymon Szynkowski vel Sęk
Vel
Pewna korespondentka Rady spytała, czy po wyjściu za mąż może połączyć swoje nazwisko panieńskie z nazwiskiem męża cząstką vel. Odpowiedziała jej sekretarz Rady:
[...] „vel” to łacińskie słowo, znaczące „albo”, „czyli”. Jeśli występuje z dwoma nazwiskami, to wskazuje na to, że ktoś używał (lub używa) tych dwóch nazwisk; zwykle przynajmniej jedno z nich jest fałszywe albo celowo zmienione po to, by jego właściciel mógł ukryć tożsamość. Tak więc posługiwanie się nazwiskami połączonymi słówkiem „vel” nie wywołuje zbyt dobrych skojarzeń; współcześnie zresztą konstrukcję typu „Iksiński vel Igrekowski” spotkać można głównie w komunikatach policyjnych i w kronice kryminalnej; dzisiejsza choćby „Gazeta Wyborcza” zamieszcza reportaż o szajce oszustów, w którym czytamy „Każdy wręczał oszustowi klucze już pierwszego dnia. Cebula vel Kurak chciał je dostać szybko […]”.
Kobieta, która po wyjściu za mąż chce pozostać (przynajmniej częściowo) przy swoim nazwisku panieńskim, łączy je za pomocą łącznika (kreseczki) z nazwiskiem męża, np. „Jadwiga Jankowska-Cieślak”. Jeśli po ślubie przyjęła tylko nazwisko męża, lecz z jakichś powodów ona lub ktoś inny chce zaznaczyć, jak brzmiało jej nazwisko panieńskie, to stosuje jedną z trzech formuł – „Magdalena Samozwaniec de domo Kossak”, „Magdalena z Kossaków Samozwaniec”, „Magdalena Samozwaniec, z domu Kossak”. Żadna z tych konstrukcji nie jest jednak stosowana w oficjalnych dokumentach.
Kobieta, która po raz drugi wyszła za mąż i chce nosić nazwisko drugiego męża, może je także połączyć łącznikiem z nazwiskiem pierwszego męża (np. „Maria Pawlikowska-Jasnorzewska”) lub też przyjąć tylko to nowe nazwisko. Jeśli z jakichś powodów ona lub ktoś inny chce wskazać na to, że używała również innego nazwiska po poprzednim mężu, to także nie łączy dwu nazwisk „mężowskich” słówkiem „vel”, lecz wyrażeniem „primo voto” (np. „Maria Iksińska primo voto Igrekowska”).
2003 r.
https://rjp.pan.pl/porady-jezykowe-main/1048-vel
#polityka #ciekawostka #jezykpolski