[Damasweger]

Podaj mi wihajster, bo się dynks zepsuł.

Czym jest wihajster? Według Słownika Języka Polskiego „mały przyrząd o nazwie chwilowo zapomnianej przez kogoś”, a na Górnym Śląsku to raczej przełącznik, gałka. Uważa się, że słowo to pochodzi z niemieckiego - „wie heißt er”, czyli „jak on się nazywa”. Sęk w tym, że w Niemczech w tym kontekście się tak nie mówi (o tym później), a do tego Polacy używają „wihajstrów” nie tylko tam, gdzie mnogo niemieckich zapożyczeń.

Jest to raczej przeciek z jidysz. W gwarze warszawskiej i lwowskiej, gdzie żyły spore społeczności żydowskie dużo było zapożyczeń z ich języka, zwłaszcza w XIX wieku. A ponieważ jidysz zwany jest czasem „judeo-niemieckim”, wszystko spina się w logiczną całość. Żydzi mogli używać wyrażenia „wie heißt er” właśnie w kontekście „jak mu tam”. Kontakty Polaków z Żydami były najczęściej handlowe, toteż Żyd sprzedając jakieś tegesy mógł czasem zapomnieć, jak on się nazywa.

Ciekawszą drogę przeszedł dynks. To taki mniejszy tenteges, za SJP „niewielka rzecz, której mówiący nie potrafi nazwać”. Również często kojarzony z przyciskiem czy przełącznikiem. W niektórych środowiskach nazywa się tak również alkohol nienadający się do spożycia ;) Ale zostańmy przy tym szerzej znanym znaczeniu. To słowo bez wątpienia pochodzi z niemieckiego – właśnie w takim kontekście jak u nas jest tam używany „Dingsbums”, lub po prostu „Ding”. Może w nieco szerszym, bo to także niezbyt ładne określenie na męski narząd rozrodczy. „Gib mir das Ding“ – „Podaj mi tę rzecz“... Ugh, widocznie Niemcy jakoś się w tym odnajdują.

Skąd ten „Ding“ wziął się w niemieckim? Jest to słowo bardzo stare, niemal pierwotne. Pochodzi bezpośrednio od pragermańskiego „þingą”, a sięgając jeszcze dalej z praindoeuropejskiego “tenk”. Ma więc być może nawet osiem tysięcy lat. Co ciekawe, dokładnie taką samą drogę przeszło angielskie “thing”, więc dynks to po prostu… rzecz.

#jezykiobce #niemiecki #jezykpolski #ciekawostki
#ciekawostkijezykowe

Zapraszam do obserwowania fanpage na FB: https://www.facebook.com/c.jezykowe/