[rebel101]

2150 + 1 = 2151

Tytuł: U progu Wielkiego Kryzysu. Wielka Wojna i przebudowa światowego porządku 1916 - 1931.
Autor: Adam Tooze
Gatunek: historia, ekonomia, literatura faktu
ISBN: 9788381781237
Wydawnictwo: Napoleon V
Liczba stron: 676
Forma książki: książka
Ocena: ★★★★★★★★★☆

Ale nikt nie kwestionował tego, że w czasie konferencji marynarki wojennej w Waszyngtonie w listopadzie 1921 r. rząd brytyjski był winien amerykańskiemu podatnikowi 4,5 miliarda dolarów, podczas gdy Francja była winna Ameryce 3,5 miliarda, a Włochy 1,8 miliarda. Bilans płatniczy Japonii poważnie się pogarszał iż z niepokojem szukał wsparcia ze strony JP Morgana. W tym samym czasie 10 milionów obywateli Rosji Radzieckiej było utrzymywanych przy życiu dzięki amerykańskiej pomocy. Żadna inna potęga nigdy nie sprawowała takiej globalnej dominacji ekonomicznej…

Najpotężniejsze państwa Europy pożyczały teraz od prywatnych obywateli w Stanach Zjednoczonych i od każdego, kto udzielił kredytu. Tego rodzaju pożyczki udzielane przez prywatnych inwestorów w jednym bogatym kraju rządom innych bogatych krajów rozwiniętych w walucie niekontrolowanej przez rządowego pożyczkobiorcę nie przypominały niczego, co można było zobaczyć w czasach rozkwitu późnej wiktoriańskiej globalizacji.

W skażonych gazami bojowymi i skrwawionymi do granic możliwości europejskich okopach wykluwał się Nowy Porządek Świata jakże odmienny od świata z 1914. W 1916 z czasów świetności i dominacji Europy epoki wiktoriańskiej nie zostało się nic, ale USA przebudziło się jako przemysłowe monstrum, Japonia weszła na scenę już nie jako "rasa niższa od białej" tylko mocarstwo rozmawiajace na równi z Europą, Republika Chin tocząca dramatyczną i nierówną walkę o utrzymanie demokracji i republikańskiego charakteru rządów zdala od wojskowych, samozwańczego cesarza Yuana Shikai oraz odzyskującytch chociaż odrobinę chwały i niezależności sprzed Wojen Opiumowych i Nierównych Traktatów. Nawet Europa już widziała śmierć starego porządku, Europa Środkowo-Wschodnia wymykała się z rąk Austro-Węgier, Rosji i Niemiec, Imperium Ottomanów rozsadzał nacjonalizm turecki, kurdyjski oraz panarabski a wielkie potęgi Francji i Wielkiej Brytanii zadłużały się jak szalone w USA na zakup uzbrojenia i żywności a i prezydent Wilson dał do zrozumienia że pokój bez udziału USA nie będzie miał miejsca, pierwszy raz w nowożytnej historii to nie Europa decydowała o pokoju na swoim podwórku. Następne lata były już tylko bardziej dramatyczne...

Adam Tooze świetnie wyjaśnia sporo nieporozumień i uproszczeń związanych z tym okresem i twierdzi, że kluczowi gracze zaangażowani w tę skomplikowaną historię nie byli głupi ani nawet ignoranccy. Wszyscy zdali sobie sprawę z ważnej roli Stanów Zjednoczonych jako nowego superpaństwa, które wkrótce zdominuje świat. W odpowiedzi protagoniści, w tym tak ekstremalni aktorzy jak Trocki i Hitler (jego wątek jest zarazem zapowiedzią działań opisanych innej książce tego autora "Cena Zniszczenia" o gospodarce III Rzeszy i jej ideologicznych podstawach), szukali międzynarodowego rozwiązania, które wykraczałoby poza wąski nacjonalizm i stanowiło przeciwwagę dla przewidywanej dominacji USA. Ale też pokazuje niedojrzałość świeżo wysmażonej potęgi USA, gdzie Wilson oskarżany w gazetach o zostanie "Cezarem" paktujący z Niemcami za plecami Ententy i de facto robiący pełnoprawny zamach stanu w Niemczech z jednej strony robił co w jego mocy by świat zarazem nie pogrążył się w kolejnej fali destrukcji z drugiej strony zapewnić USA niekwestionowaną przewagę nad resztą globu a z trzeciej usilnie walczyć z Kapitolem o każdy ruch na arenie międzynarodowej a w czwartej walczył z FED, Departamentem Skarbu i Departamentem Handlu o utrzymanie płynności dolara bo rozpadająca się globalna gospodarka masowo wykupywała każdą jego ilość jako ostatniej stabilnej waluty na globie.

Lektura można powiedzieć mocno na czasie.

Z zalet:

- Książka zrozumiała nawet dla osób o nikłej znajomości ekonomii.
- Przekrojowe opisanie i wytłumaczenie sporej dozy zależności politycznych i gospodarczych w okresie "wczesnego międzywojnia" z całego świata.
- Poświęcenie części książki na sytuację w Chinach, Indiach i Japonii, nie oszukujmy się, znaleźć coś nt. tego co się odwalało w tamtym zakątku świata to w naszym kraju swoisty "biały kruk"
- I Wojna Światowa z anglo-amerykańskiego punktu widzenia, czyli gruba warstwa amerykańskiej miłości do finansjery i angielskiego zamiłowania do dyplomacji co jest miłą odskocznią od typowego "przegląd największych bitew decydujących o wojnie".

Z Wad:

- Książka liczy skromne 676 stron tekstu, w formie z twardą okładką był problem z przewracaniem stron i ogółem ma się wrażenie braku poręczności.
- Trochę dziwnie dobrany okres czyli 1916-1931 co przy fakcie że 2/3 książki to zaledwie lata 1916-1922 sprawia wrażenie że późniejsze lata są znacznie mniej w obfite w szczegóły a analizy mają wrażenie skróconych.
- Błędy edytorskie, w polskiej wersji są poprzekręcane nazwiska i nieliczne terminy specjalistyczne

#bookmeter #ekonomia #finanse #historia #ksiazki #czytajzwykopem #bookmeter

[T.....l]

Informacje nt. książki z tagu #bookmeter:

Średnia ocena z Wykopu: ★★★★★★★★★☆ (9.0 / 10) (1 recenzji)
Następne podsumowanie tagu: 2021-12-01 12:00 tag z historią podsumowań »
Kategoria książki: historia, archeologia, polityka
Liczba stron książki: 505

Jesteś pierwszym recenzentem tej książki tutaj :)

Podobne książki:
1\. Narody 1917–1923 (Maciej Górny)
2\. Czy wojny są nieuchronne? Czyli pokój, miłość i wolność (Tom... - najnowsza recenzja usera BarekMelka ★★★☆☆ (6.0 /

[Wloczykij2]

@rebel101: No i namówiłeś! Dzieki ( ͡º ͜ʖ͡º)

[rebel101]

@Wloczykij2: Polecam się na przyszłość. Do tej książki też warto dokupić drugiego molocha tego samego autora "Cena Zniszczenia" o gospodarce III Rzeszy jako uzupełnienie tej pozycji, ale raczej jak pierwsza przypadnie do gustu.

[Wloczykij2]

@rebel101: mnie aż tak sama 3 rzesza nie interesuje, jednak takie globalne zależności to co innego. Mysle, ze będzie się dobrze komponować z serią „wojna o pieniądz”

[rebel101]

@Wloczykij2: Akurat którą masz na myśli, są z dwie książki z tym samym tytułem. Jedna autorstwa Rickardsa a druga Hongbinga i tą drugą warto spuścić w klopie. Ot, wariacja nt. Protokołów Mędrców Syjonu

[Wloczykij2]

@rebel101: Hongbinga; a to mnie zaskoczyłeś z tą opinią. Co prawda brzmi to jak teamie spiskowe, ale nie myślałem, że to taka fikcja

[rebel101]

@Wloczykij2: W mocnym skrócie na podstawie "Three Days at Camp David" w sprawie zniesienia przez Nixona parytetu złota to było podyktowane faktem że gospodarka globalna w okresie powojennym rozwijała się szybciej niż wydobycie złota co stanowiło problem dla USD ALE nie dla innych walut które zniosły powiązanie ze złotem w latach 20. i 30. W efekcie amerykańska gospodarka zmagała się z tańszym importem bo opłacało się sprzedawać produkty w USA by

[Wloczykij2]

@rebel101: rozumiem,
Dziękuję Ci za to.